* مقالات زیر مقالاتی هستند که توسط داوران و هیئت تحریریه پذیرفته شده‌اند و در حال انجام ویراستاری ادبی و لاتین هستند که بعد از أخذ تاییدیه از نویسنده مسئول به صفحه‌آرای نشریه تحویل داده خواهند شد.
* مقالات به محض اتمام کار در سایت منتشر خواهند شد. لطفاً پیگیری مجدد نفرمایید.
مجتبی رفیعیان؛ زینب السادات مطهری
دوره 1، شماره 1 ، بهار و تابستان 1391، ، صفحه 5-12
چکیده
با توجه به اثرات تخریبی بلایای طبیعی و با توجه به این مطلب که کشور ما از کشورهای در معرض بلایا و مخاطرات طبیعی است، پرداختن به برنامه‌ها و اصول کاهنده بلایای طبیعی و اثراتشان، توجهی ویژه را طلب می‌نماید. ...
بیشتر
با توجه به اثرات تخریبی بلایای طبیعی و با توجه به این مطلب که کشور ما از کشورهای در معرض بلایا و مخاطرات طبیعی است، پرداختن به برنامه‌ها و اصول کاهنده بلایای طبیعی و اثراتشان، توجهی ویژه را طلب می‌نماید. اغلب سیاست‌های اجرایی با محدودیت مداخلهی کالبدی مواجه‌اند، درحالی‌که مؤلفه‌های اجتماع‌محور امروزه جایگاه بسیار والایی را در این زمینه به خود اختصاص داده‌اند. در واقع رویکرد سنتی که فقط بر جنبه‌ی مقاوم‌سازی کالبدی شهر در مدیریت بحران تمرکز دارد، امروزه در چالش با واقعیت‌های کارکردی، نیازمند ابعاد دیگری از کارکردهای اجتماعی نیز هست، که در نهایت موجبات افزایش میزان تابآوری جامعه را فراهم آورد. دوام (داوطلبین واکنش اضطراری محلات) از جمله سیاست‌های نوینی است که در چارچوب مدیریت یکپارچه‌ی بحران در سال‌های اخیر با تکیه بر ابعاد شبکه‌های اجتماعی متناسب با مدیریت بحران اجرا شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به‌جز شاخص انسجام در سطح گروه دوام، شاخص‌های مسئولیت‌پذیری و نحوه‌ی مدیریت و سازماندهی گروه دوام با مؤلفه‌های ادراکی و رفتاری مدیریت ریسک بحران، ارتباط معنادار دارند.
محمدرضا بمانیان؛ مجتبی رفیعیان؛ محمدمهدی خالصی؛ رضا بمانیان
دوره 1، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1391، ، صفحه 5-15
چکیده
برنامه‌ریزی کاربری زمین به‌عنوان یکی از مهمترین ابزارها و در عین حال اهداف برنامه‌ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره‌نگری در فرآیند توسعه‌ی شهری داشته و مطالعه و تجربه برای بهبود روش‌ها و فرآیندهای ...
بیشتر
برنامه‌ریزی کاربری زمین به‌عنوان یکی از مهمترین ابزارها و در عین حال اهداف برنامه‌ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره‌نگری در فرآیند توسعه‌ی شهری داشته و مطالعه و تجربه برای بهبود روش‌ها و فرآیندهای تحقق آن، مسئله‌ی مهم و اولویت‌مندی برای کاهش خطرپذیری جوامع شهری است. پژوهش حاضر با این رویکرد و استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با هدف بازشناسی معیارها و روش‌های ارزیابی و کاهش خطرپذیری شهرها در برابر زلزله از طریق راهکارهای مطرح در حیطه‌ی برنامه‌ریزی کاربری زمین، با مطالعه‌ی موردی ناحیه‌ی 5 از منطقه‌ی 3 شهر تهران، که کارشناسان احتمال وقوع زلزله‌ای شدید را در آن بسیار بالا می‌دانند، به بررسی و تحلیل این امر پرداخته و با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی عوامل مؤثر شناخته‌شده در خطرپذیری از زلزله در قالب رابطه‌ی خطرپذیری (آسیب‌پذیری × مخاطره × در معرض قرار داشتن)، انواع نقشه‌های خطرپذیری را تولید نموده و براساس انطباق کاربری‌های موجود بر آن‌ها به ارائهی الزامات و گزینه‌های تغییر و هدایت برنامه‌ریزی کاربری زمین برای کاهش خطرپذیری از زلزله می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده‌ی کارآیی استفاده از روش‌های ارزیابی خطرپذیری به‌ویژه روش‌های کمی و مقایسه‌ای در ارائهی چارچوبی عملی و منطقی برای سنجش میزان خطرپذیری و براساس آن هدایت دقیق‌تر و با کیفیت‌تر تصمیمات برنامه‌ریزی کاربری زمین و نشان دادن اولویت‌ها و کمبودهای تشدید کننده در خطرپذیری شهرها از رویدادهای طبیعی به‌ویژه زلزله است.
سعید فلاح علی آبادی؛ سعید گیوه چی؛ محمد اسکندری؛ علیرضا سرسنگی
دوره 2، شماره 1 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 5-13
چکیده
وجود شهرهای با قدمت زیاد و مشکلات مربوط به شهرسازی بی‌برنامه و گسترش بافت‌های فرسوده‌ی شهری باعث شده است تا خطر زمین‌لرزه و تخریب‌های ناشی از آن بسیاری از شهرهای کشور ما را نیز تهدید کند. اما آنچه اهمیت ...
بیشتر
وجود شهرهای با قدمت زیاد و مشکلات مربوط به شهرسازی بی‌برنامه و گسترش بافت‌های فرسوده‌ی شهری باعث شده است تا خطر زمین‌لرزه و تخریب‌های ناشی از آن بسیاری از شهرهای کشور ما را نیز تهدید کند. اما آنچه اهمیت این تهدید را در مورد بافت‌های تاریخی دو چندان می‌کند، از یک‌سو ارزش این بافت‌ها به‌عنوان سرمایه‌ای ملی و از سویی دیگر مشکلات و نارسایی‌هایی است که به دلایل گوناگون در زمینه‌های کالبدی، اجتماعی و فرهنگی در این فضاها بروز کرده است. مدیریت بحران ناشی از زلزله در بافت‌های تاریخی را می‌توان بسیج و سازماندهی تمامی امکانات و توانایی‌های کشور برای مقابله با بحران ناشی از وقوع زلزله و تبدیل آن به شرایط عادی و فرصتی برای بازسازی مطلوب و مناسب مناطق دارای بافت تاریخی باارزش تعبیر نمود. در این پژوهش ابتدا به شرایط ویژه‌ی بافت تاریخی محلهی فهادان یزد که زمینه‌ی آسیب‌پذیری آن را در برابر سوانح طبیعی فراهم نموده است، توجه گردیده است، سپس به تعریف شاخص‌های مؤثر در آسیب‌پذیری بافت تاریخی یزد و وزن‌دهی و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و نرم‌افزار Expert choiceپرداخته میشود و در انتها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه‌ی آسیب‌پذیری محلهی فهادان یزد ارائه میگردد. با توجه به این نقشه، مشاهده میگردد که توزیع مناطق با آسیب‌پذیری بالا، حدود 65 درصد از مساحت محله را در بر گرفته است. 20 درصد از محله، دارای آسیب‌پذیری متوسط و بقیه‌ی مساحت محله را فضاهای دارای آسیب‌پذیری کم به خود اختصاص داده‌اند.
فرهاد باباخانی؛ محمد یزدانی‌نسب؛ مهدی نوری
دوره 2، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1392، ، صفحه 5-13
چکیده
پژوهش حاضر تلاشی است در جهت بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردمی در زمان بحران. بنابراین ابتدا تعریفی از مشارکت و بحران به صورت مفهومی ارائه شد. سپس با مرور پیشینه و تئوری‌های موجود در این زمینه، چهار متغیر ...
بیشتر
پژوهش حاضر تلاشی است در جهت بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردمی در زمان بحران. بنابراین ابتدا تعریفی از مشارکت و بحران به صورت مفهومی ارائه شد. سپس با مرور پیشینه و تئوری‌های موجود در این زمینه، چهار متغیر اعتماد اجتماعی، انزوا، پایگاه طبقاتی و احساس آنومی تبیین‌کننده‌های مشارکت شناخته شدند. پژوهش حاضر بر مبنای روش پیمایش استوار است. ابزار سنجش پرسشنامه است و برای تعیین حجم نمونه از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای با استفاده از روش سهمیه‌ای و تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه نیز 319 نفر شهروند تهرانی است. نتایج آزمون‌های توصیفی از میانگین نسبتاً بالای تمایل مردم به مشارکت در هر دو بعد خبر میدهد؛ به طوری که میانگین مشارکت در زمان جنگ 55/65 و در حوادث طبیعی94/68 است. نتایج آزمون‌های آماری تحلیلی نیز در نهایت سه متغیر احساس آنومی، اعتماد اجتماعی و انزوای فردی را مهمترین عوامل تأثیرگذار بر مشارکت مردم در زمان بحران معرفی می‌کنند.
حمیدرضا رنجبر؛ علیرضا آزموده اردلان؛ حمید دهقانی؛ محمدرضا سراجیان؛ علی علیدوستی
دوره 3، شماره 1 ، بهار و تابستان 1393، ، صفحه 5-19
چکیده
آگاهی سریع، دقیق و جامع از موقعیت ساختمان‌های آسیب‌دیده، پس از وقوع زمین‌لرزه، مبنای بسیاری از مراحل مطرح در روند مدیریت بحران از قبیل امداد و نجات، اسکان، آواربرداری و حتی بازسازی است. در سال‌های ...
بیشتر
آگاهی سریع، دقیق و جامع از موقعیت ساختمان‌های آسیب‌دیده، پس از وقوع زمین‌لرزه، مبنای بسیاری از مراحل مطرح در روند مدیریت بحران از قبیل امداد و نجات، اسکان، آواربرداری و حتی بازسازی است. در سال‌های اخیر استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک بالا، به علت رفع محدودیت‌های روش‌های زمینی، یکی از اصلی‌ترین منابع اطلاعاتی به شمار می‌رود.
هدف این تحقیق ارائه و پیاده‌سازی یک روش خودکار برای تهیهی نقشه‌ی تخریب ساختمان‌ها، در مدت زمان کوتاهی پس از وقوع زلزله، بر مبنای به‌کارگیری تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک بالا است. در این روش، پس از استخراج توصیفگرهای بافتی از تصویر بعد از زلزله در محل هر ساختمان، توصیفگرهای بهینه با استفاده از الگوریتم ژنتیک انتخاب شدند؛ سپس پیکسل‌های ساختمان‌ها با دو روش بیشترین شباهت و شبکه‌ی عصبی برای دو گروه سالم و آسیب‌دیده رده‌بندی شدند؛ آنگاه نسبت به تعیین وضعیت پلیگون‌های ساختمانی بر اساس تعداد پیکسل‌های آسیب‌دیده‌ی هر پلیگون به سه رده‌ی تخریب بالای 70%، تخریب بین 30% تا 70% و تخریب زیر 30% اقدام گردید. در این تحقیق، برای ارزیابی روش پیشنهادی، وضعیت ساختمان‌های تخریب‌شده‌ی زلزله‌ی آذربایجان، با استفاده از دانش عامل خبره، تعیین شد و دقت کلی 04/81 درصد برای این روش به دست آمد.
سعید امینی ورکی؛ مهدی مدیری؛ فتح‌اله شمسایی زفرقندی؛ علی قنبری نسب
دوره 3، ویژه نامه هفته پدافند غیر عامل 93 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 5-18
چکیده
با توجه به ارتباط متقابل و وابستگی عناصر و اجزای شهری به یکدیگر، آسیب‌پذیری شهری نیز دربرگیرنده‌ی تمامی عوامل موجود در یک شهر میشود. سامانه‌های شهری در معرض آسیب‌پذیری مخاطرات محیطی از جمله طبیعی ...
بیشتر
با توجه به ارتباط متقابل و وابستگی عناصر و اجزای شهری به یکدیگر، آسیب‌پذیری شهری نیز دربرگیرنده‌ی تمامی عوامل موجود در یک شهر میشود. سامانه‌های شهری در معرض آسیب‌پذیری مخاطرات محیطی از جمله طبیعی و انسان‌ساخت هستند. وقوع آن‌ها کارکرد هر یک از سامانه‌های شهری را می‌تواند مختل یا متوقف کند. بروز اختلال در هر یک از سامانه‌ها ادامه‌ی کارکرد سایر سامانه‌ها را با مشکل مواجه می‌سازد. بنابراین پدیده‌ی آسیب‌پذیری شهری کل نظام را در بر می‌گیرد و از این رو خطر بروز بحران را افزایش میدهد. حال با تهیهی مؤلفه‌های آسیب‌پذیر شهر این امکان فراهم میشود تا، با توجه به شدت آسیب‌پذیری در هر یک از مناطق، اقدامات لازم برای کاهش آسیب‌پذیری آن‌ها صورت گیرد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از روش‌شناسی کیو (Q)، نخست، بر پایه‌ی نتایج پژوهشهای ارزیابی آسیب‌پذیری شهرها در ایران و تجزیه و تحلیل فضای گفتمانی موجود، شناخت جامعی از عناصر و عوامل تأثیرگذار در آسیب‌پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی به دست آمد؛ سپس، با بهره‌گیری از مشارکت متخصصان، دیدگاه‌های مختلف در این زمینه شناسایی و دسته‌بندی شد تا از این رو گامی فراتر از مجموعه تحلیل‌های ارائه شده پیش رو بگذارد. یافته‌های پژوهش بر پایه‌ی تحلیل عاملی کیو بیانگر سه دیدگاه در زمینه‌ی آسیب‌پذیری شهری در ایران است. دیدگاه نخست نگرش متخصصان پدافند غیرعامل و مدیریت بحران است که بیشتر تأکید بر کاربری‌های خطرزای شهری و زیرساخت‌های شهری دارد؛ دیدگاه دوم نگرش متخصصان جغرافیا-مخاطرات محیطی است که بیشتر بر عوامل طبیعی تأکید دارد؛ و دیدگاه سوم نگرش شهرسازی- جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری است که بیشتر بر مؤلفه‌های سازهای، بافت و تراکم شهر تأکید دارد. در انتها نیز، با تجمیع دیدگاه‌های مختلف، مؤلفه‌های تأثیرگذار در آسیب‌پذیری شهرها شناسایی و تعیین شد.
محمدرضا ملک؛ پرستو پیله‌فروش‌ها
دوره 3، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1393، ، صفحه 5-13
چکیده
ریسک هرگونه بحران طبیعی تابع حادثه و آسیب‌پذیری است. بنابراین نقشه‌ی آسیب‌پذیری برای هرگونه نظام مدیریت بحران بایسته است. دادهها و اطلاعات منبع در فعالیتهای اجرایی همراه با انواع عدم قطعیت ...
بیشتر
ریسک هرگونه بحران طبیعی تابع حادثه و آسیب‌پذیری است. بنابراین نقشه‌ی آسیب‌پذیری برای هرگونه نظام مدیریت بحران بایسته است. دادهها و اطلاعات منبع در فعالیتهای اجرایی همراه با انواع عدم قطعیت و عناصر نایقینی هستند. هر نوع سادهانگاری روی چنین نقشههایی منجر به تصمیمگیریهای نادرست خواهد شد. بنابراین برای کسب نتایج مناسب باید نقشه‌های آسیب‌پذیری با مؤلفه‌های نایقینی و عدم قطعیت محاسبه شوند. اگرچه منطق فازی کاربردهای فراوانی در گرایشهای مختلف وابسته به اطلاعات مکانی یافته است، اما منطق فازی رایج دارای کاستیهای مهمی است. منطق فازی سنتی دارای دو کاستی مهم است. نخست آنکه، برای استفاده از نظریهی فازی معمول، برای هر مشخصه باید یک تابع عضویت قطعی تعیین کنیم. دیگر آنکه نظریهی فازی بین گزارهای که دانشی نسبت به آن وجود ندارد و گزارههایی که دلایل موافق و مخالف علیه آن یکسان است، تفاوتی نمیگذارد. مشکل دیگر نظریهی فازی متداول هنگامی رخ میدهد که کمبود اطلاعات مرتبط داشته باشیم. این در حالی است که تمامی مشکلات یاد شده برای تهیهی نقشه‌ی آسیب‌پذیری نیز وجود دارد. برای حل اینگونه مسائل، می‌توان از منطق فازی شهودی1 (IFL) استفاده کرد. در این پژوهش نشان خواهیم داد که چگونه می‌توان نقشه‌های آسیب‌پذیری را به کمک فازی شهودی به دست آورد. برای تأیید قابلیت مدل پیشنهادی به بررسی میزان آسیب‌پذیری ناشی از زمین‌لرزه پرداخته شده است. بدینمنظور با استفاده از دو روش منطق فازی رایج و منطق فازی شهودی، نقشه‌ی آسیب‌پذیری ناشی از زلزله تهیه میشود و در نهایت با مقایسهی نتایج دو روش، برتری روش مبتنی بر منطق فازی شهودی در حل اینگونه مسائل نشان داده میشود.
محمود مدیری؛ شهریار نصرتی؛ حامد کریمی شیرازی
دوره 4، ویژه نامه هفته پدافند غیر عامل 94 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 5-14
چکیده
برنامه‌ریزی مدیریت بحران در حوزه‌ی مدیریت شهری کلان‌شهرهای امروزی با در نظر گرفتن اصول پدافند غیرعامل جزء ضروری‌ترین نیازهای برنامه‌ریزی شهرهاست که می‌تواند خسارات ناشی از وقوع بحران‌ها و ...
بیشتر
برنامه‌ریزی مدیریت بحران در حوزه‌ی مدیریت شهری کلان‌شهرهای امروزی با در نظر گرفتن اصول پدافند غیرعامل جزء ضروری‌ترین نیازهای برنامه‌ریزی شهرهاست که می‌تواند خسارات ناشی از وقوع بحران‌ها و بلاهای طبیعی را کاهش دهد. هدف این تحقیق ارائهی راهبردهای مناسب در مدیریت بحران کلان‌شهر رشت با رویکرد پدافند غیرعامل برای کمک به مدیران و برنامه‌ریزان در پیشگیری و واپایش بحران‌هاست. بنابراین، راهبردهای مناسب در حوزه‌ی مدیریت شهری کلان‌شهر رشت با شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در مرتبط با مدیریت بحران با توجه به آسیب‌پذیر بودن رشت تعریف شد. سپس با طراحی پرسشنامه و نظرخواهی از 10 خبره آگاه به موضوع پژوهش، میزان اهمیت هر یک از عوامل SWOT و راهبردها برای برنامه‌ریزی با روش‌های MCDM تعیین شد. نتایج تحقیق نشان داد که نبود هماهنگی برنامه و تمهیدات ستادهای مدیریت بحران مهمترین عامل در مدیریت بحران محسوب میشود و راهبرد طرح جامع ایمنسازی شهر در مقابل بحران‌ها برای برنامه‌ریزی در حوزه‌ی مدیریت شهری می‌تواند بسیار کارامد باشد.
ابوذر رمضانی؛ محمدرضا ملک؛ حمید دهقانی؛ حبیب اله سهامی؛ رضا حسنوی
دوره 4، شماره 1 ، بهار و تابستان 1394، ، صفحه 5-15
چکیده
توسعهیحملونقلهواییموجبتغییرات فراوانیدرفرودگاههاشدهاست.تعداداپرونها1وپایانههاازنظر پیچیدگیواندازهروبهافزایشاست. بهعلتافزایشتعداد پروازها، تعدادهواپیماها وبهتبعآنافزایش تجهیزات،وسائلنقلیهوموانعثابت، ...
بیشتر
توسعهیحملونقلهواییموجبتغییرات فراوانیدرفرودگاههاشدهاست.تعداداپرونها1وپایانههاازنظر پیچیدگیواندازهروبهافزایشاست. بهعلتافزایشتعداد پروازها، تعدادهواپیماها وبهتبعآنافزایش تجهیزات،وسائلنقلیهوموانعثابت، احتمال وقوع بحران در فرودگاه افزایش یافته است.
با توجه به این موضوع، تحقیق قابل توجهی برای کاهش بحران در فرودگاهها و بهینهسازی دسترسی سرویسرسانان به هواپیماها انجام نشده است. سامانه‌ی اطلاعات مکانی، با تواناییهایی که در تجزیه و تحلیل دادههای مکانی ارائه داده است، متخصصان و مهندسان فرودگاهها را در به‌کارگیری آن برای بهبود مدیریت بحران در فرودگاه راغب کرده است. در این تحقیق اطلاعات مکانی و زمانی مربوط به سرویسرسانی در فرودگاه، که یکی از عوامل اصلی وقوع بحران در فرودگاه است، به صورت غیرآنی تجزیه و تحلیل شده و شیوهای نو برای بهینهسازی دسترسی سرویسرسانان به هواپیماها و در نتیجه کاهش بحران در فرودگاه ارائه شده است. هدف به‌کارگیری این شیوه بهینهسازی دسترسی خودروهای سرویسرسان (با شرط تأخیر نداشتن پروازها) برای کاهش بحران در فرودگاه است. در طرح پیشنهادی عملیات سرویسرسانی با در نظر گرفتن دو حالت منجر به کاهش بحران میشود: در حالت اول سرویسرسان پس از ارائهی سرویس به جایگاه دائم باز میگردد و در حالت دیگر سرویسرسان پس از ارائهی سرویس در جایگاه موقت توقف می‌کند. نتایج نشان میدهد که در هر دو حالت با کاهش تعداد سرویسرسانها در سطح فرودگاهها از میزان بحران کاسته میشود.
حسین جمالی؛ مهدی بشیری؛ رضا توکلی مقدم
دوره 4، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1394، ، صفحه 5-22
چکیده
امدادرسانی به نقاط آسیب دیده نیازمند برنامه ریزی مناسبی است. معمولاً، در حوادث پیش آمده، دسترسی به همه ی نقاط امکان پذیر نیست؛ از این رو، امدادرسانی در دو سطح با امکانات متفاوت شاید ...
بیشتر
امدادرسانی به نقاط آسیب دیده نیازمند برنامه ریزی مناسبی است. معمولاً، در حوادث پیش آمده، دسترسی به همه ی نقاط امکان پذیر نیست؛ از این رو، امدادرسانی در دو سطح با امکانات متفاوت شاید راه حل مناسبی باشد. این مقاله به بررسی مسئله ی امدادرسانی دوسطحی ظرفیت دار با پنجره های زمانی سخت برای افرادی می پردازد که در ناحیه ای بحران زده قرار گرفته اند. هدف این مقاله تعیین مجموعه ای بهینه از پایگاههای امداد جهت استقرار گروه های امدادرسان و مسیریابی بهینه ی این گروه ها برای امداد رسانی به کلیه ی نقاط آسیب دیده، با کمترین زمان و هزینه، است. پس از معرفی یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط، الگوریتم ژنتیک برای حل مسئله ی مورد نظر در ابعاد بزرگ ارائه شده است. نتایج بررسی مثالهای عددی حاکی از کارایی الگوریتم پیشنهادی است. همچنین، به منظور بررسی کارایی مدل پیشنهادی برای مسئله ی امدادرسانی، مدلهای دیگر مورد استفاده بررسی شدند و نتایج مقایسه ای با دیگر مدلهای مرتبط نظیر مسئله ی مسیریابی ـ مکانیابی یک سطحی و مسئله ی تور پوششی در موقعیت امدادرسانی حاکی از عملکرد مناسبتر مدل پیشنهادی است.
علی عبدالله زاده؛ مجید اونق؛ امیر سعدالدین؛ رئوف مصطفی زاده
دوره 5، شماره 1 ، بهار و تابستان 1395، ، صفحه 5-13
چکیده
زمینلغزش از حوادث غیرمترقبهای است که در مناطق مختلف کشور خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورده است. حوزههای شمالی کشور از جمله مناطق مستعد وقوع زمینلغزش است و دخالتهای انسانی نیز موجب ...
بیشتر
زمینلغزش از حوادث غیرمترقبهای است که در مناطق مختلف کشور خسارات مالی و جانی زیادی به بار آورده است. حوزههای شمالی کشور از جمله مناطق مستعد وقوع زمینلغزش است و دخالتهای انسانی نیز موجب تشدید این خطر و خسارت‌های آن شده است. در این پژوهش تعیین مناطق مستعد زمینلغزش با مدل دومتغیرهی وزنی AHP و مدل غیروزنی LRNF در آبخیز زیارت گرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. با بازدیدهای میدانی و اطلاعات محلی، نقشه‌ی پراکندگی زمینلغزش تهیه گردید. با مرور منابع و بررسی شرایط آبخیز زیارت، چهار عامل فاصله از گسل، فاصله از آبراهه، بارش و زمینشناسی بهمنزلهی عوامل مؤثر بر زمینلغزش انتخاب و نقشه‌های خطر لغزش با پنج کلاس تهیه شدند. بر اساس نتایج، در مدل دو متغیره حدود 4/4 درصد مساحت منطقه در پهنهی خطر خیلیزیاد و 5/14 درصد در پهنهی خیلیکم، و در مدل غیروزنی LNRF حدود 6/14 درصد از مساحت منطقه در پهنهی خطر خیلیزیاد و 8/8 درصد در پهنهی خیلیکم قرار میگیرند. مقایسهی پهنههای خطر در هر دو روش پهنهبندی خطر زمینلغزش، با استفاده از شاخص نسبت تراکمی (DR)، نشان داد که با افزایش درجهی خطر، قابلیت تفکیک میان پهنههای خطر افزایش مییابد که نشان‌دهنده‌ی قابلیت شاخص مذکور در مقایسهی نتایج است. ارزیابی صحت مدل بر اساس شاخص جمع مطلوبیت (QS) و شاخص دقت (P) به ترتیب در مدل آماری دو متغیرهی وزنی AHP به میزان 81/0 و 96/0 در مدل غیروزنی LNRF حدود 27/0 و 89/0 است، که بر این اساس مدل آماری دو متغیرهی وزنی AHP بهمنزلهی مدل برتر معرفی گردید.
شایان توکلی؛ مسعود ربانی؛ علی بزرگی امیری
دوره 5، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1395، ، صفحه 5-16
چکیده
هدف از مرحلهی پاسخ بعد از بحران، کاهش تلفات انسانی از طریق دسترسی به مناطق بحرانزده به منظور انتقال کمکهای امدادی و عملیات جستوجو و نجات مصدومان در سریعترین زمان ممکن است. آوار ناشی از ...
بیشتر
هدف از مرحلهی پاسخ بعد از بحران، کاهش تلفات انسانی از طریق دسترسی به مناطق بحرانزده به منظور انتقال کمکهای امدادی و عملیات جستوجو و نجات مصدومان در سریعترین زمان ممکن است. آوار ناشی از فاجعه موجب مسدود شدن راهها و مانع از دسترسی گروههای امداد و نجات به مناطق بحرانزده میشود. برای کاهش اثرهای منفی فاجعه، تصمیم‌گیری مبنی بر اینکه کدام راهها در راستای حملونقل کمکهای امدادی پاکسازی شوند بسیار حیاتی است. در این مقاله مدلی (الگویی) برای مسئله‌ی پاکسازی آوار با هدف حداقل کردن زمان دسترسی به مناطق بحرانی نظیر بیمارستانها ارائه شده است. برای کاهش زمان حل مسئله، الگوریتم دو مرحله‌ای مبتنی بر الگوریتم شبیهسازی تبرید ارائه شده است. همچنین کارایی و کاربردپذیری الگو و روش حل پیشنهادی در منطقه‌ی 2 تهران مورد بررسی و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق بیانگر اهمیت در نظر گرفتن یک برنامهی جامع برای پاکسازی آوار و در نظر گرفتن چند قرارگاه برای پاکسازی آوار در فاز پاسخ به بحران است.
الهام منصوری؛ مصطفی حاجی آقایی کشتلی؛ رضا توکلی مقدم
دوره 6، شماره 1 ، بهار و تابستان 1396، ، صفحه 5-17
چکیده
افزایش جمعیت، تغییر سبک زندگی، افزایش بیماریها و سوانح و حوادث طبیعی و غیرطبیعی موجب اهمیت روزافزون زنجیرههای خدمات درمانی شده است. از سویی اهمیت خون بهمنزلهی مادهای کمیاب و حیاتی برای ...
بیشتر
افزایش جمعیت، تغییر سبک زندگی، افزایش بیماریها و سوانح و حوادث طبیعی و غیرطبیعی موجب اهمیت روزافزون زنجیرههای خدمات درمانی شده است. از سویی اهمیت خون بهمنزلهی مادهای کمیاب و حیاتی برای بشر و خاصیت فسادپذیری شدید و شرایط خاص حمل و نگهداری آن از سوی دیگر مسائلی هستند که در سال‌های اخیر محققان را به چالش کشیدهاند. اهمیت این حوزه بهخصوص در شرایط وقوع بحران و کمبود شدید خون می‌تواند دوچندان شود. در این مقاله، یک مدل ریاضی در زنجیرهی حلقهی بستهی تأمین خون در شرایط عدم قطعیت ارائه میگردد که در آن لجستیک معکوس و شرایط بحران نیز در نظر گرفته میشود. با توجه به پیچیدگی در حل مدل پیشنهادی، پس از ارائهی روش دقیق برای اعتباردهی مدل، از تلفیق دو الگوریتم فراابتکاری ژنتیک (GA) و شبیهسازی تبرید (SA) استفاده میشود. سپس به سنجش اعتبار الگوریتم فراابتکاری تلفیقی در مقایسه با نتایج نرم‌افزار GAMS IDE/Cplex در حل مسائل کوچک، متوسط و بزرگ پرداخته میشود و در خاتمه نیز نتایج تحلیل حساسیت ارائه میگردد.
مجید شیدائیان؛ حسین فخرایی؛ محمد علی نکوئی
دوره 6، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1396، ، صفحه 5-20
چکیده
در این پژوهش اثر تغییر اقلیم بر مدیریت بحران سیلاب در منطقه‌ی دشت تجن مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا آشکارسازی رخداد تغییر اقلیم با استفاده از آزمون‌های ناپارامتری صورت گرفت و متغیرهای بزرگ ...
بیشتر
در این پژوهش اثر تغییر اقلیم بر مدیریت بحران سیلاب در منطقه‌ی دشت تجن مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا آشکارسازی رخداد تغییر اقلیم با استفاده از آزمون‌های ناپارامتری صورت گرفت و متغیرهای بزرگ مقیاس مدل گردش عمومی جو با مدل اقلیمی HadCM3تحت سناریوی A2 در چهار دورهی زمانی 2001-1971، 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 دریافت شدند. برای کوچک مقیاسسازی دادههای مدل گردش عمومی جو در سطح منطقه از روش‌های کوچک مقیاسسازی آماری SDSM5.5.1، شبکه‌ی عصبی مصنوعی و روش تناسبی استفاده شد. بر اساس نتایج بهدست آمده از آزمون‌های آماری روند، مشاهده شد که روند معنیداری در تغییرات دادههای هواشناسی منطقه وجود دارد و پدیده‌ی تغییر اقلیم در منطقه رخ داده است. نتایج کلی مدل SDSMو روش تناسبی، نشان‌دهنده‌ی کاهش در مقدار بارندگی و افزایش در مقدار دما در دورههای آتی است. نتایج مدل شبکه‌ی عصبی مصنوعی به علت درصد خطای بالا برای شبیهسازی دما در دورهی مشاهدهای رضایتبخش نبود. همچنین دادههای پیشبینی شدهی دما و بارش با دادههای تاریخی همبستگی بالا و معنیداری در سطح اطمینان 95 درصد داشتند. در آخر می‌توان نتیجه گرفت که به علت افزایش دما و بارش در برخی فصول سال در دورههای زمانی آتی به دلیل ذوب برف در اثر افزایش دما در انتهای فصل تابستان و ابتدای پاییز و افزایش بارش در زمستان و پاییز میزان احتمال وقوع سیلاب در این فصول از سال رو به افزایش است.
محمد احسانی فر؛ نیما همتا؛ مهرانگیز عبدالهیان
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 5-12
چکیده
کمبود منابع آب یکی از مهم ترین چال شهای حیاتی برای اغلب کشورهای جهان است. حدود 0.5 میلیون نفر در شهر اراک، مرکزاستان مرکزی، زندگی می کنند. به علت افزایش تقاضا و کمبود آب در سا لهای اخیر و به دلیل تغییر اقلیم ...
بیشتر
کمبود منابع آب یکی از مهم ترین چال شهای حیاتی برای اغلب کشورهای جهان است. حدود 0.5 میلیون نفر در شهر اراک، مرکزاستان مرکزی، زندگی می کنند. به علت افزایش تقاضا و کمبود آب در سا لهای اخیر و به دلیل تغییر اقلیم در آینده، تقاضای آب موردنیاز این شهرستان افزایش خواهد یافت. پل زدن بین شکاف عرضه و تقاضا نیازمند به ابزارهای مدیریتی قدرتمند است. در این مقاله،سیستم آب شهری اراک با استفاده از روش سیستم دینامیک مدل شده است. در پژوهش حاضر با به کارگیری مد لسازی پویا و روشتحلیل پویایی های سیستم، تلاش شد با دیدی جامع نسبت به سیستم آب اراک پرداخته شود و با استفاده از شبیه سازی رفتاری درمحیط نرم افزار ون سیم) Vensim (، مدیریت یکپارچه ی منابع آب در متغیر اصلی و رفتار مرجع سیستم مورد بررسی قرار گیرد. مدل پویاییسیستم شهر اراک شامل منابع عرضه ی آب، منابع تقاضای آب )خانگی، آبیاری و صنعت( است و از ابزارهای مدیریت آب )تغییر قیمتو کاهش جمعیت( استفاده شده است. سناریوهای مختلفی برای مدل شبیه سازی شده، از جمله نصب لوازم کاهنده ی مصرف و اصلاحشبکه ی تأمین، مورد بررسی قرار می گیرد. مدل برای شهر اراک مناسب ارزیابی شده و می تواند برای بقیه ی شهرها به ویژه شهرهایی کهدر مناطق خشک یا نیمه خشک قرار گرفته اند، کاربردی باشد.
سینا نیری؛ ابراهیم اسدی گنگرج؛ سعید امامی
دوره 7، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1397، ، صفحه 5-18
چکیده
حوادث و بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و سونامی هرساله خسارات جانی و مالی فراوانی به جای می گذارد. ازاین رو داشتن یک سیستم تصمیم گیری هوشمند برای مقابله با این حوادث ضروری به نظر می رسد. به منظور تخصیص و ...
بیشتر
حوادث و بلایای طبیعی مانند زلزله، سیل و سونامی هرساله خسارات جانی و مالی فراوانی به جای می گذارد. ازاین رو داشتن یک سیستم تصمیم گیری هوشمند برای مقابله با این حوادث ضروری به نظر می رسد. به منظور تخصیص و زما نبندی کارآمد واحدهای امداد در بلایای طبیعی، در این پژوهش یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط با هدف کمینه کردن وزن دار زمان اتمام کل کارها با در نظر گرفتن اثر خستگی ارائه شده است. امدادگران پس از رسیدگی به چند حادثه خسته می شوند و بازدهی آ نها کاهش می یابد و برای امدادرسانی به باقی حوادث نیاز به زمان بیشتری دارند. با توجه به پیچیدگی مسئله، حل مدل با استفاده از ابزارهای حل دقیق بسیار زمان بر است. در نتیجه برای حل این مسئله از الگوریتم های فراابتکاری ژنتیک و بهینه سازی ازدحام ذرات بهبود یافته استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده الگوریتم ژنتیک از نظر زمان حل مسئله عملکرد بهتری دارد و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات بهبود یافته نیز پاسخ های با کیفیت تری ارائه می دهد.
مصطفی رامندی؛ علیرضا پورابراهیمی؛ عباس طلوعی اشلقی
دوره 8، ویژه نامه هوشمند سازی ، بهار و تابستان 1398، ، صفحه 5-23
چکیده
هم راستا قراردادن کلیه امور، فرایندها و فعالیت‌ها با جامعه اطلاعاتی در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات، به نوعی حرکت بسوی حاکمیت فناوری اطلاعات است. دولت الکترونیک از جمله الزامات اساسی جامعه اطلاعاتی ...
بیشتر
هم راستا قراردادن کلیه امور، فرایندها و فعالیت‌ها با جامعه اطلاعاتی در بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات، به نوعی حرکت بسوی حاکمیت فناوری اطلاعات است. دولت الکترونیک از جمله الزامات اساسی جامعه اطلاعاتی و نهادینه شدن حاکمیت فناوری اطلاعات است و ارزیابی امنیت اطلاعات در این فضا ضرورتی اجتناب ناپذیر است. هدف این تحقیق ارایه یک مدل نظری متقن و معتبر برای ارزیابی امنیت اطلاعات دولت الکترونیک به عنوان الزام اساسی و پیش نیاز برای عملیاتی نمودن پدافند غیر عامل در حوزه فناوری اطلاعات و فضای تولید، ذخیره، پردازش، بازیابی و تبادل اطلاعات است. با مطالعه و بررسی آخرین دستاوردها و تجربه‌های موفق جهانی در این حوزه و تحقیق در زمینه قوانین و مقررات، برنامه ها و اسناد راهبردی و لحاظ مقتضیات حاکم بر فضای تبادل اطلاعات کشور، پیشرانها و موانع، مدل مناسب طراحی و پیشنهاد خواهد شد. سپس مشخصات، مولفهها و معیارهای مربوط به مدل به بوته آزمون روایی، پایایی و اعتبار سنجی از نظر خبرگان امر سپرده میشود. به منظور سنجش میزان اعتبار، صحت و قابلیت اتکای مدل، باروش دیماتل[1]، در خصوص سلسله مراتب نفوذ، اهمیت و رتبه‌بندی مولفه ها و معیارهای اساسی سازنده مدل پیشنهادی تصمیم‌گیری خواهد شد و خروجی‌های تحقیق عبارت خواهند بود از، تاثیرگذارترین و مهم ترین مؤلفهها و معیارهای مدل. نتیجه این فرایند، مدل نهایی معتبر مورد تایید خبرگان خواهد بود. [1] Dimatel
لیونا طیبی؛ مهدی یزدانی
دوره 8، شماره 1 ، بهار و تابستان 1398، ، صفحه 5-20
چکیده
در این پژوهش، یک مسئله ی مکانیابی و تخصیص با در نظر گرفتن قید ظرفیت، در شرایط بحران زلزله، طرح شده است. هدف، انتخاب بهترین مکانها برای اسکان موقت افراد و همچنین تخصیص بهینه ی افراد به ...
بیشتر
در این پژوهش، یک مسئله ی مکانیابی و تخصیص با در نظر گرفتن قید ظرفیت، در شرایط بحران زلزله، طرح شده است. هدف، انتخاب بهترین مکانها برای اسکان موقت افراد و همچنین تخصیص بهینه ی افراد به این اماکن است، به نحوی که میزان تلفات و آسیب های ناشی از زلزله و پس لرزه های بعد از آن، حداقل شود. در ادامه تخصیص بهینه ی افراد به مراکز درمانی نیز مورد بحث قرار می‌گیرد. برای دستیابی به این اهداف، مدل ریاضی متناسب با شرایط مسئله با در نظر گرفتن محدودیت‌های تعریف شده، ارائه شده است. با توجه به تحقیقات پیشین پژوهشگران این امر، مسئله ی مکانیابی و تخصیص یک مسئله ی بهینه سازی پیچیده محسوب میشود. برای حل اینگونه مسائل، روش‌های فراابتکاری پیشنهاد شده است. در این تحقیق از الگوریتم های ژنتیک و رقابت استعماری استفاده شده و نتایج نهایی با هم مقایسه شده اند. طبق نتایج به دست آمده الگوریتم رقابت استعماری می‌تواند رقیبی برای الگوریتم ژنتیک در اینگونه مسائل باشد، چرا که میانگین جواب های پیدا شده توسط این الگوریتم بهتر از الگوریتم ژنتیک است، اما سرعت همگرایی در الگوریتم ژنتیک، بیشتر است. مطالعه ی موردی این پژوهش، مطالعه بر روی منطقه ی شماره ی 3 شهر تهران است. با استفاده از اطلاعات موجود و در دسترس این منطقه، مکانهایی که دارای شرایط مطلوب برای اسکان هستند، با کمک علم سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزار ARC GIS استخراج شده است. الگوریتم رقابت استعماری برای حل این مسئله پیاده سازی شده است و در پایان تعداد بهینه ی مراکز اسکان و تخصیص بهینه ی افراد منطقه به این مراکز و هچنین تخصیص افراد به مراکز درمانی موجود در منطقه، ارائه شده است
حمید صفاری؛ لیلا مجتهدی
دوره 8، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1398، ، صفحه 5-16
چکیده
بازهی زمانی زلزله تأثیر بسزایی در مقدار خرابی سازهها دارد. از این رو ضرورت دارد مطالعات دقیقی برای شناخت منابع لرزهای با امکان تولید زلزلههای با دوام زیاد در ایران انجام گیرد و تأثیرات دوام ...
بیشتر
بازهی زمانی زلزله تأثیر بسزایی در مقدار خرابی سازهها دارد. از این رو ضرورت دارد مطالعات دقیقی برای شناخت منابع لرزهای با امکان تولید زلزلههای با دوام زیاد در ایران انجام گیرد و تأثیرات دوام بر کاهش مقاومت سازهها به هنگام طراحی لحاظ گردد. این مسئله نه تنها در زلزلههای با دوام بالا ممکن است باعث خرابی سازهها شود، بلکه در صورت رخداد پس لرزههای نسبتاً شدید نیز می‌تواند منجر به خرابی آن‌ها گردد. در این مقاله به بررسی عملکرد سازههای بتنی تحت تأثیر زلزلههای با مدت زمان مؤثر متفاوت پرداخته میشود و تأثیر کاهش سختی و مقاومت اعضای سازه در اثر حرکات رفت و برگشتی زلزله مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. برای این منظور سه ساختمان بتنی 3، 9 و 15 طبقه توسط نرم‌افزار اجزای محدود Seismostruct 2016 مدلسازی شده و تحت تأثیر رکوردهایی که از نظر انرژی مقیاس شده و شرایط خاک یکسانی دارند قرار میگیرند. این رکوردها از نظر مدت دوام مؤثر متفاوت است تا بتوان تفاوت رفتار سازه را در دوامهای مختلف بررسی نمود. نتایج تحلیل غیرخطی تاریخچهی زمانی روی سازه با رکوردهای اشاره شده نشان میدهدکه تعداد مفاصل پلاستیک ایجاد شده و تغییر مکان بیشینه در زلزلههای با دوام بالا به مراتب بیشتر از زلزلههای با دوام کم است. همچنین مطالعه‌ی رفتار ساختمان‌ها طی زلزلههای با دوام مختلف نشان میدهد که نمیتوان زلزلهها را صرفاً بر اساس دوام ظاهری آن‌ها مرتب نمود. بلکه هر چه تعداد سیکلهای زلزله که دارای دامنهی شتاب بیشتر از یک حد مشخص باشد اثرات آن بر سازه بیشتر است.
محمدتقی نظر پور؛ علی خاکی؛ پیمان بهرامی دوست؛ احمد حیدری
دوره 10، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1400، ، صفحه 5-18
چکیده
در سال‌های اخیر گسترش مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌‌ها، رشد روزافزون تعداد دانشجویان و خوابگاه‌های دانشجویی را به دنبال داشته است. با توجه به تعداد زیاد دانشجویان در خوابگاه آتشسوزی و حادثه در این ...
بیشتر
در سال‌های اخیر گسترش مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌‌ها، رشد روزافزون تعداد دانشجویان و خوابگاه‌های دانشجویی را به دنبال داشته است. با توجه به تعداد زیاد دانشجویان در خوابگاه آتشسوزی و حادثه در این محیط‌‌ها به‌عنوان یک تهدید جدی به شمار می‌رود. در همین راستا اقدامات متعددی جهت محدودسازی و کاهش آسیب در محیط‌‌های خوابگاهی هنگام حادثه انجام‌شده که اقدامات سازهای و غیر سازهای را شامل میگردد. این اقدامات در ابتدا ایمنی را فراهم نموده و سپس پتانسیل محیطی را جهت تخلیهی سریع (روز هنگام حادثه) ارتقا میدهد. لذا پژوهشهای متعددی با شبیهسازی تخلیهی اضطراری بر کاهش مدت‌زمان تخلیه متمرکزشده‌‌اند. بدین منظور در این مقاله شبیهسازی تخلیه انسانی در خوابگاه دانشجویی بلوک 1 دختران دانشگاه شهید بهشتی (با شبیهسازی 178 دانشجو) هنگام حادثه در نرم‌افزار Pathfinder صورت پذیرفت. همچنین تحلیل عمق فیزیکی و عمق بصری با مبنا قرار دادن ورودی با نرم‌افزار Depth map جهت کاهش سلسه‌مراتب فضایی و دسترسی سریع‌‌تر، مورد سنجش قرار داده شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که بهینهسازی مقدماتی خوابگاه با مبلمان و تجهیزات (اقدامات غیر سازهای) شرط لازم برای ایمنسازی خوابگاه جهت تخلیه بوده، اما با توجه به تأثیر ناچیز آن در مدت‌زمان تخلیه (از 223.7 ثانیه به 219.8 ثانیه)، کافی نیست. ازاین‌رو بعد از بهینهسازی با مبلمان و تجهیزات، خوابگاه با دو روش بهینهسازی با مداخلهی سازهای (احداث پله‌‌ی اضطراری با دو درب خروج) و کاهش جمعیت استفاده‌‌کنندگان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. درروش اول با مداخلهی سازهای، مدت‌زمان تخلیه از 219.8 ثانیه به 150.5 ثانیه کاهش یافت و در روش دوم نیز با کاهش جمعیت استفاده‌‌کنندگان در طبقات دوم و سوم از 4 نفر به 3 نفر، زمان تخلیه از 219.8 ثانیه به 178.8 ثانیه- کاسته شد که به‌عنوان روشی کم‌‌هزینه‌‌تر پیشنهاد گردید. در پایان نیز روشی جهت کارا نمودن ساختمان خوابگاه با توجه به پیکربندی فضایی جهت تخلیه اضطراری ارائه شد.
نورالدین بختیاری؛ حمید رضا خالدی؛ سامان حسینخانی؛ بهزاد همتی
دوره 10، ویژه نامه کرونا ، پاییز و زمستان 1400، ، صفحه 5-14
چکیده
بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت و با توجه به میزان خسارت‌های زیاد مالی و جانی از شیوع بیماری کووید 19 و آسیب‌های فراوان ناشی از زنجیره انتقال این بیماری، تمرکز بر روی روش‌های قطع زنجیره انتقال، ...
بیشتر
بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت و با توجه به میزان خسارت‌های زیاد مالی و جانی از شیوع بیماری کووید 19 و آسیب‌های فراوان ناشی از زنجیره انتقال این بیماری، تمرکز بر روی روش‌های قطع زنجیره انتقال، کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تابآوری جوامع یکی از راهبردهای اساسی در حل این بحران است. کاهش قدرت انتقال بیماری‌زایی با توجه به ساختار بیولوژی پوشینه ویروس در این تحقیق مورد هدف قرار گرفت. ازاین‌رو با توجه به اثر محلول تهیه شده (ناردین 19) بر روی ویروس‌های پوشینه‌دار، هدف از این مطالعه بررسی اثرات پیشگیری‌کننده این محلول بر روی ویروس سارس کو-2 و آنفولانزا H1N1 به ترتیب بر روی سلول‌های Vero cell line و گلبول‌های قرمز است. در این مطالعه جهت به دست آوردن غلظت مناسب از محلول ناردین 19، پس از بررسی آزمایش سمیت سلولی از محلول با کمترین سمیت بر روی ویروس سارس کو-2 سنتتیک تخفیف حدت یافته شده تأثیر داده شد. سپس از آزمایش پروفلاکتیک استفاده شد، یعنی در چاهک‌ها تیتر Log106 ویروس را طی زمان‌های مختلف در مواجهه با ویروس قرار داده شد. همچنین برای ویروس آنفولانزا H1N1 از آزمایش هماگلوتیناسیون استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که محلول ناردین 19 به‌طور معناداری (P<0.001) در زمانی حدود 2 دقیقه سبب کاهش 2 لوگ از ویروس سارس کو-2 شد. همچنین نتایج آزمایش هماگلوتیناسیون برای ویروس آنفولانزا H1N1 نشان داد که این محلول در زمان تقریباً 2 دقیقه توانست میزان تیتر ویروس را از 516 واحد به 2 واحد هماگلوتیناسیون کاهش دهد (P<0.001). نتایج آزمایش سمیت سلولی برای محلول ناردین 19 نشان داد که این محلول هیچ اثر سمیت یا کشندگی در زمان یک ساعت بر روی سلول‌های Vero و گلبول‌های قرمز نداشت. با توجه به اینکه دهان و بینی از مهمترین راههای اصلی نفوذ ویروس سارس کو-2 و آنفولانزا H1N1 است و همچنین اثربخشی معناداری که محلول ناردین 19 طی زمان تقریباً 2 دقیقه در کاهش غلظت این ویروس‌ها دارد، بر این اساس استفاده از محلول ناردین 19 (به‌صورت محلول دهانشویه و قطره بینی) را می‌توان به‌عنوان گزینهای مناسب در پیشگیری از بیماری کووید 19 و آنفولانزا پیشنهاد داد. با توجه به اینکه یکی از مهمترین راههای اصلی نفوذ ویروس سارس کو-2 و آنفولانزا H1N1 از طریق دهان و بینی می باشد و همچنین اثر بخشی معنادار محلول ناردین 19 در زمان تقریباً 2 دقیقه در پایین آوردن غلظت این ویروس ها، بر این اساس استفاده از محلول ناردین 19 می تواند بعنوان یک کاندید مناسب پیشگیری از بیماری کوید 19 و آنفولانزا بصورت محلول دهانشویه و قطره بینی پیشنهاد داد.
محمدجواد مهدوی‌نژاد؛ کاوان جوانرودی
دوره 1، شماره 1 ، بهار و تابستان 1391، ، صفحه 13-21
چکیده
شهر تهران بر روی چهار گسل بزرگ قرار گرفته است و در نتیجه به‌طور مداوم بر اثر خطرات ناشی از زلزله تهدید میشود. یکی از مهمترین بخشها در امدادرسانی به آسیبدیدگان پس از سوانح طبیعی، خیابانها ...
بیشتر
شهر تهران بر روی چهار گسل بزرگ قرار گرفته است و در نتیجه به‌طور مداوم بر اثر خطرات ناشی از زلزله تهدید میشود. یکی از مهمترین بخشها در امدادرسانی به آسیبدیدگان پس از سوانح طبیعی، خیابانها و شبکه‌های ارتباطی هستند. در این مقاله شبکه‌های ارتباطی شهر تهران، با مطالعه‌ی موردی خیابان ولیعصر (عج) شمالی، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. میزان آسیب‌های احتمالی خیابان پس از زلزله و امکان امدادرسانی احتمالی از آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، و راهکارهای کاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله در آن ارائه میگردد. این مطالعه به روش شبیهسازی و مدلسازی ریاضی انجام پذیرفت. همچنین مطالعه و مشاهده‌ی شبکه‌ی ارتباطی و تحلیل نقشه‌های موجود آن بخشی دیگر از مطالعه‌ی حاضر را تشکیل میدهد. مناطق بحرانی با تعریف شاخص ریسک‌پذیری ناشی از بیشینه‌ی ارتفاع و کمینه‌ی عرض خیابان ولیعصر (عج) شمالی مشخص گردید. نتایج مطالعات بیانگر این نکته بود که این خیابان با توجه به عدم رعایت تناسبات ارتفاع ساختمان به عرض معبر در 31 درصد مناطق مورد بررسی، در وضعیت نامناسب قرار دارد و متأسفانه اغلب ضوابط و معیارهای استاندارد‌سازی مناطق پرخطر در طراحی رعایت نشده است. بنابراین شبکه‌ی ارتباطی در صورت بروز فاجعه‌ای چون زلزله، لغزش و حتی آتشسوزی عملاً نمیتوانند نقش چندان مؤثری در کاهش آسیب‌پذیری ایفا نمایند.
حسین محمدی؛ کاظم نصیری کاشانی؛ سحر ملکی؛ هما رستمی
دوره 7، شماره 1 ، بهار و تابستان 1397، ، صفحه 13-26
چکیده
خشک شدن دریاچه ی ارومیه عوارض جبران ناپذیری بر محیط زیست منطقه خواهد داشت. در این پژوهش با توجه به ضرورتمسئله، پس از مطالعه و شناسایی عوامل مؤثر بر خشک شدن دریاچه ی ارومیه، مدلی مفهومی با ساختار شبکه ای ...
بیشتر
خشک شدن دریاچه ی ارومیه عوارض جبران ناپذیری بر محیط زیست منطقه خواهد داشت. در این پژوهش با توجه به ضرورتمسئله، پس از مطالعه و شناسایی عوامل مؤثر بر خشک شدن دریاچه ی ارومیه، مدلی مفهومی با ساختار شبکه ای ارائه می شود که به دلیلوابستگی عوامل مدل مفهومی به یکدیگر، برای بررسی میزان اثرگذاری و اثرپذیری و تعیین ضرایب اهمیت نسبی و رتبه بندی آ نها از روشیکپارچه سازی دیمتل و فرایند تحلیل شبک های فازی استفاده می گردد. نتایج حاکی از آن است که در سطح معیارهای اصلی «بعد مدیریتی »دارای بیشترین شدت اثرگذاری و بیشترین ضریب اهمیت نسبی است. همچنین در بخش زیرمعیارها «عدم تدوین برنامه ی استراتژیکدر حوزه ی نگهداشت دریاچه در سال های گذشته و به روزرسانی آن » از لحاظ شدت اثرگذاری رتبه ی نخست و «عدم اعتقاد مدیران، بهمحیط زیست و توجه به اهداف کوتاه مدت » بیشترین ضریب اهمیت نسبی را به خود اختصاص داده است. با توجه به نتایج حاصله لازم استنگرش مدیران اجرایی تغییر یابد و از توجه صرف به منافع اقتصادی به سمت حفظ محیط زیست و تلاش برای نگهداشت آن، گرایش یابد.
مهسا بشیری؛ سایما خواجه‌ئی
دوره 2، شماره 1 ، بهار و تابستان 1392، ، صفحه 15-25
چکیده
بروز خسارات جانی و مالی در اثر سوانح طبیعی و انسان‌ساخت از جمله زلزله و آتشسوزی چندان غیرمعمول نیست. در این میان برخی ساختمان‌ها با توجه به ویژگی‌هایی از جمله تعدد طبقات و افراد ساکن، آسیب‌پذیری ...
بیشتر
بروز خسارات جانی و مالی در اثر سوانح طبیعی و انسان‌ساخت از جمله زلزله و آتشسوزی چندان غیرمعمول نیست. در این میان برخی ساختمان‌ها با توجه به ویژگی‌هایی از جمله تعدد طبقات و افراد ساکن، آسیب‌پذیری بالاتری در مقابل این سوانح دارند. خوابگاه‌های دانشجویی علاوه بر موارد مطرح شده، به علت نداشتن آمادگی و آگاهی ساکنین (دانشجویان و کارکنان) از روش‌های مواجهه با سانحه و نیز آسیب‌پذیری بالای غیرسازه‌ای این ساختمان‌ها، در مجموع بسیار آسیب‌پذیرند. در پژوهش حاضر، خوابگاه متأهلین دانشگاه شهید بهشتی انتخاب شد و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی و به‌کارگیری روش‌های آمار توصیفی و استنباطی و نیز با استناد بر چهارچوب‌های نظری مدیریت بحران، ابتدا آسیب‌پذیری‌های موجود در ابعاد سازمانی، تشکیلاتی و غیرسازه‌ای شناخته شد، سپس بر اساس یافته‌های حاصل از مشاهدات، پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌ها، سیستم فرماندهی سانحه بررسی شد و راهکارهایی جهت کاهش خطر در ابعاد تشکیلاتی و غیرسازه‌ای و نیز پیشنهاداتی جهت ایجاد آمادگی در مقابل سانحه ارائه گردید. انطباق چارت سازمانی خوابگاه با نمودار سامانه‌ی فرماندهی سانحه، انجام مانور و ترویج فرهنگ ایمنی، ارائهی نقشه‌های تخلیهی اضطراری و راهکارهایی جهت کاهش آسیب‌پذیری اجزای غیرسازه‌ای از جمله تمهیدات پیشنهادی هستند.
کاظم افرادی؛ فرشاد نوریان
دوره 2، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1392، ، صفحه 15-24
چکیده
مدیریت بحران راهبردی است که متخصصان شهری آن را برای مقابله با بحران‌های شهری تدوین کرده‌اند. یکی از مراحل اصلی مدیریت بحران اسکان موقت حادثه‌دیدگان است و فضاهای باز شهری قابلیت بالایی در تسهیل این ...
بیشتر
مدیریت بحران راهبردی است که متخصصان شهری آن را برای مقابله با بحران‌های شهری تدوین کرده‌اند. یکی از مراحل اصلی مدیریت بحران اسکان موقت حادثه‌دیدگان است و فضاهای باز شهری قابلیت بالایی در تسهیل این مرحله از مدیریت بحران دارند. در سال‌های اخیر، قانون انتقال اراضی نظامی درون‌شهری به خارج از محدوده‌ی شهرها زمینه‌ی توسعه‌ی مجدد آن‌ها را در کشور فراهم ساخته است. یکی از مسائل مطرح در این زمینه چگونگی توسعه‌ی مجدد با رویکرد مدیریت بحران است. این پژوهش در راستای حل این مسئله و با هدف ارائهی معیارهایی برای توسعه‌ی مجدد اراضی نظامی با رویکرد مدیریت بحران و انتخاب پادگان دوشان‌تپه نشان داد که می‌توان معیارهایی در زمینه‌ی کاربری زمین، تأسیسات، تراکم، حمل و نقل و سازمان فضایی پیشنهاد کرد. بررسی شرایط شهری و محلی پادگان دوشان‌تپه، ارائهی طرح‌های پیشنهادی برای توسعه‌ی مجدد و ارزیابی این طرح‌ها با معیارهای معرفی‌شده با روش تحلیل سلسله‌مراتبی، نشان میدهد که می‌توان با حداکثر استفاده‌ی انطباقی از کاربری‌ها و تأسیسات موجود، مجموعه‌ای احداث کرد که در شرایط عادی دارای کاربری‌های شرطی، چندعملکردی، موقتی، سبز و تفریحی باشد و در شرایط بحرانی با انعطاف‌پذیری بالا به سرعت برای عملکردهای امدادی و اسکان موقت آماده گردد.
