بررسی آسیب پذیری اجتماعی زنان در حوادث طبیعی با تأ کید بر زلزله های ورزقان و اهر

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فرهنگیان کرمان

2 دانشگاه تهران

چکیده

کشور ایران یکی از کشورهای حادثه خیز دنیا است که به طور میانگین هر هفته یک بار زلزله ی بالای 3 ریشتر را تجربه می کند. اگر چه زلزله یک
حادثه ی طبیعی است، اما به سبب آثار اجتماعی گوناگونی که دارد به یک موضوع جامعه شناختی تبدیل شده است و گروه های آسیب پذیری را به وجود
می آورد. یکی از این گروهها زنان هستند. هدف این پژوهش بررسی آسی بپذیری اجتماعی زنان در زلزله است. روش پژوهش از نوع کیفی- کمی است.
در بخش کیفی، محقق ب همنظور شناخت آسیب های اجتماعی زنانی که زلزله را تجربه نمود هاند، به گردآوری مقول هها از طریق گروه کانونی پرداخته
است. در مرحله ی کمی، پژوهشگر نود نفر از زنانی را که زلزله های ورزقان و اهر را تجربه کرده اند انتخاب و سپس نود نفر که زلزله را تجربه نکرده اند
به طور همتا با گروه اول انتخاب نموده و متغیرهای تحقیق را مورد بررسی قرار داده است. نتایج پژوهش نشان داد زنان، ازجمله گروه های اجتماعی
هستند که میزان صدمات و آسیب های وارده بر آ نها زیاد است. زنان علاوه بر بالا بودن میزان مر گومیرشان، قربانی آسیب های اجتماعی همچون عدم
امنیت اجتماعی، بی اعتمادی نسبت به اجتماع و بیگانگی اجتماعی می شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of women’s social vulnerability in natural disasters, with an emphasis on Varzeghan and Ahar earthquakes

نویسندگان [English]

  • Amir Soltani nezhad 1
  • Adibeh Barshan 2
1 Islamic azad university Central Tehran Branch
2 Tehran University
چکیده [English]

Iran as one of the outstanding countries regarding disaster occurrences is experiencing, on average, one earthquake
of above 3 Richters every week. Earthquake is a natural disaster, however, due to its various social consequences,
has become a subject of sociology and has created vulnerable groups, one of those groups being women.
The aim of this study is to evaluate women’s social vulnerability following the earthquakes. This research includes
both qualitative and quantitative methods. Qualitative method is used to identify the social damages to
women experiencing earthquakes and collecting categories through focus groups. In the quantitative phase, 90
women who have experienced Varzaghan and Ahar earthquakes are compared to another peer group of 90 persons
who have not experienced the earthquake, in order to examine the variables. The results showed that women are
one of the most dama,get society groups, not only having the highest rate of mortality but also are victims of many
social problems such as social insecurity, mistrust toward society and social alienation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vulnerability
  • Earthquake
  • Women
  • social alienation
  • social insecurity
.۱ پیران، پرویز ) 1382 (. جامعه شناسی مصائب جمعی و نقش آن در مدیریت
بحران ناشی از حادثه. فصلنام هی رفاه اجتماعی، سال سوم، شماره ی ۱۱،
.48 -13
.۲ گزارش موسسه ژئوفیزیک ) 1393 (. سالنامه بنیاد مسکن جمهوری اسلامی
ایران.
.۳ سلطانی نژاد، امیر ) 1394 (. جامع هشناسی گرو ههای اجتماعی آسی بپذیر در
حوادث طبیعی. تهران، انتشارات سخنوران.
4. Gelser SJ, Struck R, Wright P, Rice MM (2009). The
compatibility of the victims of the Buffalo Creek.
Journal of Gerontology , 45(3), 173-200.
.۵ سلطان ینژاد، امیر ) 1393 (. پیامدهای سیاسی زلزله. دومین کنفرانس ملی
مدیریت بحران در شریان های حیاتی صنایع و مدیریت شهری.
.۶ سلطانی نژاد، امیر ) 1394 (. جامعه شناسی در سوانح و حوادث. تهران،
انتشارات جامعه شناسان.
.۷ سلطانی نژاد، امیر و سلطان ینژاد، ایوب ) 1391 (. تحلیل جامع هشناختی زلزله ی
بم. فصلنامه ی مطالعات جامع هشناختی ایران، دوره ی ۲، شماره ی ۷.
8. Paton .D. (2014). disaster and helpers :psychological dynamic
and implication for counseling quarterly, 2(3),
87- 95.
.۹ ستوده، هدایت الله ) 1387 (. ناکامی آموزشی و از خود بیگانگی: پژوهشی
در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. فصلنامه اندیش ههای تازه در علوم
تربیتی، سال سوم، شماره ی ۲.
۱۰  باستانی، سوسن و صالحی هیکویی، مریم ) 1386 (. سرمایه ی اجتماعی
شبکه و جنسیت: بررسی ویژگی های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه ی
اجتماعی زنان و مردان در تهران. نام هی علوم اجتماعی، شماره ی ۳۰،
.34 -22
۱۱ بوزان، باری ) 1378 (. مردم، دولت ها و هراس. ویراستار مجتبی عطارزاده،
تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
۱۲  رفیع پور، فرامرز ) 1378 (. آنومی یا آشفتگی اجتماعی در شهر تهران، تهران،
انتشارات سروش.
13. Rapheal, B. )2015(. The Human Dimensions of Climate
Change: The Political Ecology of Vulnerability;
7(1) ,p 123-143
14. Barkun, M. )1974(. Disaster and the milleniume , New
Haven. Yale University Press
احدنژاد روشتی، محسن ) 1388 ( مدل سازی آسیب پذیری شهرها در برابر
زلزله، نمون هی موردی شهر زنجان. پایان نام هی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی
شهری، تهران، دانشگاه تهران.
۱۶  ابراهیم پور، محسن ) 1388 (. پیامدهای اجتماعی زلزله بم در روستاهای
آسیب دیده. فصلنامه روستا و توسعه، سال یازدهم، شماره ی 4. 175 - 202 .
17 . بازرگان، عباس ) 1388 (. مقدمه ای بر روش تحقیق کیفی، آمیخته
)رویکردی متداول در علوم رفتاری(. نشر دیدار.
18 . زند رضوی، سیامک ) 1384 (. وضعیت سرمای هی اجتماعی در محدوده ی
تعیی نشده برای برپایی شهر دوستدار کودک در شهرستان بم. مجموعه
مقالات جامع هشناسی و مدیریت بحران )تجربه ی بم(. گزارش مقدماتی
زلزله ۵ دی ماه ۸۲ بم، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.