تبدیل رودخانهی زایندهرود از یک رود دائمی به یک رود فصلی، کاهش سهم کشاورزان از 40 درصد آب رودخانه به 7 درصد و تأخیر در کشتهای پاییزه و بهاره، ساکنان عمدهی کشاورز و دامدار شهر ورزنه را با چالشی بزرگ روبهرو کرده است. چالشی که منجر به مهاجرت بسیاری از ساکنان، افزایش شغلهای کاذب و پیدایش بزهکاریهای اجتماعی شده است. بنابراین ارائهی راهحلهایی برای مدیریت این بحران، برای کاهش خسارات ضروری است. در پی همین ضرورت، پژوهش حاضر به بررسی وضعیت تناوب معیشت بهمنزلهی یافتن راهحلی برای افزایش توانایی جامعهی شکنندهی این شهر میپردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ماهیت آن توصیفی - پیمایشی است که به روش پرسشنامهای در قالب 4 معیار و 11 متغیر با حجم نمونهی 374 نفر انجام شده است. روش نمونهگیری تصادفی ساده و میزان پایایی بر اساس آلفای کرونباخ 719/0 است. تحلیل استنباطی پرسشنامه با استفاده از آزمون t تک نمونهای در محیط نرمافزار SPSS انجام گردید. نتایج نشان داد که میزان مشارکتپذیری ساکنان شهر ورزنه مطلوب (31/3)، میزان آشنایی آنها با تناوب معیشت پایین (45/2) و تمایل به انتخاب شغلهای جایگزین (12/3) بالا است که دلیل اصلی آن خشک شدن رودخانه و کاهش راندمان تولیدی محصولات کشاورزی و دامی است. همچنین نتایج نشان داد که پیشهی قالیبافی در میان ساکنان مطلوبیت بیشتری نسبت به کشاورزی، دامداری، گردشگری و سفرهبافی دارد.
Adeel Z, Safriel U, Niemeijer D, White R, de Kalbermatten G, Glantz M, Salem B, Scholes B, Niamir-Fuller M, Ehui S, Yapi-Gnaore V (2005). Ecosystems and human well-being: desertification synthesis. A report of the millennium ecosystem assessment, World Resources Institute, Washington DC.
Faiman D (1998). solar energy in arid frontiers: designing a photovoltaic power plant for Kibbutz Samar, Israel. In: Bruins HJ, Lithwick H (eds) The arid frontier. Kluwer, Dordrecht, 321-336.
Warren A (2006). Challenges and opportunities—change, develop-ment, and conservation. In: Ezcurra E (ed) Global deserts outlook. Nairobi, UNEP, Kenya, 89–109.
Jensen MH, Malter AJ (1995). Protected agriculture. A Global Review. World Bank Technical Paper , No. 253, Washington DC.
Me´ndez RP (1993). Alternative livelihood systems in the dry lands: the need for a new paradigm. GeoJournal, 31.1, 67–75.
بلال، احمد عصمت و ایرینا اسپرینگل (1996). ارزش اقتصادی تنوع گیاهی در محیطهای خشک (برگردان بهرام معلمی، 1375)، فصلنامهی طبیعت و منابع، شمارهی 5، 33-39.
King C, McIntosh D, Ryder E, Fitzsimmons K, Collins C (2002). quantifying the integration of olive production and inland shrimp farming. In: Assessing capabilities of soil and water resources in drylands: the role of information retrieval and dissemination technologies, IALC conference and workshop proceedings, 20–23.
Kurokawa, K., (ed.) (2003). Energy from the Desert. Feasibility of Very Large Scale Photovoltaic Power Generation. (VLS-PV) Systems. Tokyo: Tokyo University of Agriculture and Technology.
Chambers, R. & Conway, G.R (1992). Concepts for the 21st century. IDS Discussion Paper, No. 296. IDS, Brighton.
Hilson, G. Banchirigah. S. M (2009). Are Alternative Livelihood Projects alleviatioing poverty in Mining Communities? Experiences from Ghana. Journal of Development Studies, Vol. 45 (No. 2), 172–196.
Temeng, V. A (2009). A Review of Alternative Livelihood Projects in 46 Some Mining Communities in Ghana. European Journal of Scientific Research , Vol.35 ( No.2 ), 217-228.
Labonne, B. G. J (1999). Towards Building Sustainable Livelhoods in the Artisanal Mining Communities. Paper presented at the Tripartite Meeting on Social and Land issues in Small-scale mines, ILO, Geneva. ILO, (pp. 17-21).
Yankson, P. W. (2010). Gold mining and corporate social responsibility in the Wassa West district, Ghana. Development in Practice, Volume 20, (Number 3), 354-366.
Warren, P., (2002). Livelihoods Diversification and Enterprise Development: An initial exploration of Concepts and Issues. FAO, LSP WP 4, Livelihoods Diversification and Enterprise Development SubProgramme.
Inkoom, D. K (2005). Alternative livelihoods and sustainable resource management. TROPENBOS International: http://hdl.handle. Net/123456789/3429.
Cleary, D., Baumann, P. Bruno, M., Flores, X. & Warren, P (2003). Peoplecentered Approaches: A brief literature review and comparison of types. FAO, LSP WP 5, People-Centered Approaches in Different Cultural Contexts Sub-progamme.
Matera, J (2016). Livelihood diversification and institutional (dis-)trust: Artisanal fishing communities under resource management programs in Providencia and Santa Catalina, Colombia, Marine Policy, Volume 67, 22-29.
Kyeyune, V and Turner, S (2016). Yielding to high yields? Critiquing food security definitions and policy implications for ethnic minority livelihoods in upland Vietnam, Geoforum, Volume 71, 33-43.
ادارهی جهاد کشاورزی، شهر ورزنه، 1393.
بیهمتا، محمدرضا، زارع چایکوهی، محمدعلی (1387). اصول آمار در منابع طبیعی، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران.
سازمان آب منطقهای استان اصفهان، 1387.
Faiman D, Biryukov S, Pearlmutter KK (2002). PETAL: a research pathway to fossil-competitive solar electricity. Photovoltaic specialist's conference, 2002. Conference record of the twenty-ninth IEEE.
سلحشور، مریم؛ مهرابی، شهباز؛ همدمجو، مهران (1393). دستیابی به پایداری از طریق معرفی تناوب معیشت در مناطق خشک و نیمهخشک ایران، سومین همایش بیابان با رویکرد مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه سمنان.
مهرابی, شهباز, یزدانی, محمرضا, توسلی, اصغر. (1396). بررسی امکان تناوب معیشت برای کاهش اثرات ناشی از خشکیدگی رودخانه ی زاینده رود و تالاب گاوخونی مطالعه ی موردی: شهر ورزنه. علمی پژوهشی مدیریت بحران, 6(2), 21-28.
MLA
شهباز مهرابی; محمرضا یزدانی; اصغر توسلی. "بررسی امکان تناوب معیشت برای کاهش اثرات ناشی از خشکیدگی رودخانه ی زاینده رود و تالاب گاوخونی مطالعه ی موردی: شهر ورزنه". علمی پژوهشی مدیریت بحران, 6, 2, 1396, 21-28.
HARVARD
مهرابی, شهباز, یزدانی, محمرضا, توسلی, اصغر. (1396). 'بررسی امکان تناوب معیشت برای کاهش اثرات ناشی از خشکیدگی رودخانه ی زاینده رود و تالاب گاوخونی مطالعه ی موردی: شهر ورزنه', علمی پژوهشی مدیریت بحران, 6(2), pp. 21-28.
VANCOUVER
مهرابی, شهباز, یزدانی, محمرضا, توسلی, اصغر. بررسی امکان تناوب معیشت برای کاهش اثرات ناشی از خشکیدگی رودخانه ی زاینده رود و تالاب گاوخونی مطالعه ی موردی: شهر ورزنه. علمی پژوهشی مدیریت بحران, 1396; 6(2): 21-28.
)