سنجش میزان آسیب‏ پذیری محلات شهری در تطابق با اصول پدافند غیرعامل مطالعه‏ ی موردی: شهر شهرکرد

شاهیوندی, احمد

سنجش میزان آسیب‏ پذیری محلات شهری در تطابق با اصول پدافند غیرعامل مطالعه‏ ی موردی: شهر شهرکرد

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

احمد شاهیوندی

عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان ایمنی شهرکرد بر اساس اصول پدافند غیرعامل، سطح‏بندی شهر بر مبنای میزان آسیب‏پذیری، الگوی پراکندگی زیرساخت‏های شهری و سازمان‏های مهم تصمیم‏گیری در سطح شهر است. نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی است، بستر مورد مطالعه شهر شهرکرد است که با استفاده از شاخص‏های مکانی مؤثر بر ایمنی، به سنجش میزان آسیب‏پذیری شهر در زمان بروز جنگ پرداخته شده است. برای تحلیل داده‏ها ابتدا معیارها و زیرمعیارهای شهری به کمک مدل ANP در محیط نرم‏افزارSuper Decisions مقایسه و امتیاز‏گذاری شده‏اند، سپس ضریب اهمیت هر یک از معیارهای اصلی به کمک مدل AHP و در نرم‏افزار Expert choice سنجیده شده است. پس از ارزیابی معیارها و زیرمعیارها، فاصله از معیارهایی که دوری و نزدیکی به آن‏ها و یا تراکم و پراکندگی از آن‏ها مهم بوده در محیط نرم‏افزار Arc Gis برآورد شده و پس از طی فرایندهای مذکور، شهر شهرکرد از نظر میزان آسیب‏پذیری در 6 طبقه (آسیب‏پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط، نسبتاً کم، کم و خیلی‏کم) از هم متمایز شده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23453915.1396.6.1.4.6

عنوان مقاله [English]

Evaluation of urban neighborhoods vulnerability in harmony with the principles of non-defense factor (Case study: The Shahrekord city)

نویسنده [English]

ahmad shahivandi

چکیده [English]

The purpose of this study is to assess safety features of Shahrekord based on passive defense, risk zonation of the city, the distribution pattern of urban infrastructures and decision-making organizations. This study is of applied type and its case study is Shahrekord city. The city vulnerability is case of war, is evaluated by means of spatial indices affecting safety. In order to analyse the data, firstly a comparison and evaluation were carried out on urban criterias and sub-criterias modeled by ANP in Decisions Super software. Then importance coefficients of all main criterias were evaluated by AHP model and Choice Expert software. After evaluation of criterias and sub-criterias, distance to those which closeness or deviation from them are important, were estimated using ArcGIS software. After these processes, Shahrekord was classified into 6 classes based on vulnerabilities (very high risk, high, moderate, modest, low and very low).

کلیدواژه‌ها [English]

Safety
Risk
Passive defense
Urban Neighbourhoods
Shahrekords City

مراجع

1.Alexander, D. (2002). From CivilDefense to Civil Protection _and back again. Disaster Prevention and Management, 11. No. 3, 209-213.

2. Shakibamanesh, A.(2015). Public shelters: Towards secure urban planning and desigining in terms of passive defense.Malaysian journal of society and space 11 issue3:1-9

3.Karbasian, M, Abedi, S. (2011). A Multiple Objective Nonlinear Programming Model for Site Selection of the Facilities Based on the Passive Defense Principles. International Journal of Industrial engineering & Production Research. Volume 22, Number 4, 243-250.

4.Brandon, P. (2011). Extreme Management in Disaster Recovery. Journal ofProcedia Engineering. No. 14, Pp. 14-21.

5.Eckert, N and E. Parent and T. Faug and M. Naaim. (2008). Optimal design under uncertainty of a passive defense structure against snow avalanches: from a general Bayesian framework to a simple analytical model, Natural Hazards and Earth System Sciences, 8, Pp.1067-1081.
1. نظامی، ق.؛ مهری، ع. (1387). نقش پدافند غیرعامل در امنیت کشور. ماهنامه‌ی نگرش راهبردی. شماره‌ی 92، 187-212.
2. اسکندری، ح. (1390). آشنایی مقدماتی با پدافند غیر عامل. چاپ دوم، تهران، بوستان حمید.
3. اسماعیلی شاهرخت، م؛ تقوایی، ع. ک. (1390). ارزیابی آسیب‌پذیری شهر با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از روش دلفی؛ نمونه‌ی موردی: شهر بیرجند. مدیریت شهری. شماره‌ی 28‌‏، 93-110.
4. کامران، ح.؛ حسینی امینی، ح. (1391). کاربرد پدافند غیرعامل در ژئوپلتیک و برنامه‏ریزی شهری (شهرستان شهریار). فصلنامه‌ی انجمن جغرافیای ایران (جغرافیا). سال 10، شماره‌ی 35، 1-27.
10.طیب، ع. (1382). تروریسم. تهران، انتشارات غزال.

11.افتخاری، ا. (1381). مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیتی، مطالعات امنیت ملی پس از جنگ سرد. پژوهشکده مطالعات راهبردی.

12.محمودزاده، ا.؛ و پیراسته، س. (1387). آشنایی با پدافند غیر عامل. اصفهان، علم آفرین.

13.مکنزی، ک. (1382). جنگ متقارن. ترجمه‌ی عبدالمجید حیدری، تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه.

14.زرقانی، س. ه.؛ اعظمی، ه. (1389). تحلیل ملاحظات دفاعی- امنیتی در آمایش کلان شهر مشهد با تأکید بر تهدیدات تروریستی. مجله‌ی جغرافیا و توسعه‌ی ناحیه‏ای، سال 8، شماره‌ی 14، 71-96.
1. Mohsen, k. Zarei,S.Kalantari, M. and Soleiman nejad, E.(2014). Criteria of Passive Defense in Subway Stations. journal of Civil Engineering and Urbanism,Volume4, Issue3: 298-304
2. فلاحی، ع. (1392). مستندسازی طراحی شهر زیرزمینی «گوجی» در ویتنام از منظر پدافند غیرعامل. مسکن و محیط روستا، شماره‌ی 147، 51 ـ 64.
  1. Excerpts from the Civil Defence Emergency Management Act of 2002 (New Zealand), No. 33
  2. Nikoomanesh, M.R.Nazarkhah,A.and Panahyian,J.(2014) .Study of the Methods of Passive Defense Implementation in the Energy Field and the Relevant Industries. International Journal of Basic Sciences & Applied Research, Vol. 3.
  3. Yeganegi, K. and Bayat,E.(2012, July 3 - 6). Application of Passive Defense in Location of Industrial Estates. Proceedings of the 2012 International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Istanbul, Turkey.
  4. پریزادی، ط. (1391، اردیبهشت). شهرسازی براساس اصول پدافند غیرعامل. چهارمین همایش علمی سراسری دانشجویی. دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
  5. جاجرمی، ک. (1391، خرداد). ژئوپلتیک در فضای سایبر با تأکید بر پدافند غیرعامل. پنجمین کنگره‌ی انجمن ژئوپلتیک ایران. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت.
  6. پورمحمدی، م. ر.؛ ملکی، ک.؛ شفاعی، آ.؛ حیدری فر، م. ر.؛ کرمی، م. (1394). پدافند غیرعامل و ضرورت ایجاد کاربری‌های چند منظوره: رویکردی جدید در آینده‌نگری توسعه و امنیت پایدار شهری با تأکید بر زلزله‌خیزی شهر تبریز. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره‌ی 47، شماره‌ی 2: 209- 231.
  7. موحدی نیا، ج. (1386). اصولومبانیپدافندغیرعامل. تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
  8. عسگری، ع.؛ پرهیزگار، ا.؛ محمود علی ق. (1381). کاربرد روش‌های برنامه‌ریزی شهری (کاربری اراضی) در کاهش آسیب‌پذیری خطرات زلزله با GIS، مطالعه‌ی موردی در منطقه‌ی 17 تهران، تحقیقات جغرافیایی، شماره‌ی 67.
  9. زیاری، ک ا. (1380). برنامه‌ریزی پدافند و پناهگاه شهری. نشریه‌یصفه، سال یازدهم، شماره‌ی 32.
  10. مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن (1388). پیش‌نویس مبحث بیست و یکم پدافند غیرعامل مقررات ملی ساختمان، ویرایش ششم.
  11. محمدی ده چشمه، م. (1393). سنجش نفوذپذیری بافت شهری کرج در برابر مخاطرات، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره‌ی هجدهم، شماره‌ی 3، 53-77.
  12. سعیدی، ع.؛ سوادکوهی فر، س.؛ شیوا، ح. ( 1394). ملاحظات دفاعی غیرعامل و فناوری‌های زیست محیطی سکونتگاه‌های شهری (مطالعه‌ی موردی منطقه‌ی 15 تهران)، فصلنامه‌ی علمی و ترویجی پدافند غیرعامل، سال ششم، شماره‌ی 3، 15 - 30
    1. Saaty L. T. (2004). The Analytic network process dependence and feedback in decision making part 2 theory and validation examples, Available at: www.knu.edu.tw/.../The%20AHP%20and%20ANP%20Part%202%202004.doc, Access Date: 2010/9/17.
    2. مومنی، م. شریفی سلیم، ع. ر. (1391). مدل‌ها و نرم‌افزارهای تصمیم‌گیری چند شاخصه، تهران، گنج شایگان.