نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمد آمانی ¹
• آرزو صفویان ²

¹ کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تحلیل خطرهای طبیعی می‏تواند ابزار مناسبی در تصمیم‏گیری، برنامه‏ریزی و اولویت‏بندی اقدامات مدیریت بحران باشد. در این پژوهش، ضمن پیش‏بینی سناریوهای بروز خطر و خسارت پدیده‏‏ی روان‏گرایی، آسیب‏پذیری عناصر در معرض خطر نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جزئیات این رویکرد در منطقه‏ی گرگان در استان گلستان مورد ارزیابی و توصیف قرار گرفته است. همچنین نقشه‏های خاک )طبقات بافت رسوب(، عمق آب زیرزمینی (اطلاعات چاه‏های پیزومتری) و شتاب زلزله (داده‏های بیشترین شتاب لرزه‏ای تاریخی ثبت شده) تهیه شد. وقوع روان‏گرایی خاک بر اساس متغیرهای مذکور و مدل تجربی سه فاکتوره برای شرایط موجود در چهار رتبه‏ی خطر تهیه گردید. بر اساس ترکیب‏های احتمالی توانایی وقوع شتاب بیشینه‏ی ‏لرزه‏ای و تغییرات عمق آب زیرزمینی، وضعیت بروز خطر مشخص گردید. با در نظر گرفتن ارتباط عوامل پیش‏گفته، پهنه‏های مختلف وقوع خطر روان‏گرایی با استفاده از سامانه‏ی Arc GIS محاسبه گردید. در نهایت طبقات حساسیت روان‏گرایی برای منطقه‏ی مورد مطالعه تهیه شد. در این مطالعه، پس از تهیه‏ی داده‏ها و نقشه‏های رقومی پایه و همچنین استفاده از نرم‏افزار Arc GIS و مدل سه پارامتری SWM، نقشه‏ی پهنه‏بندی خطر روان‏گرایی خاک در جنوب حوزه‏ی گرگان‏رود در استان گلستان در سلول‏های30Í30 متر  تهیه شد. با توجه به نتایج به دست آمده، پتانسیل خطر از بدون خطر تا خیلی زیاد وجود دارد که بیشترین مساحت منطقه‏ی مورد مطالعه در کلاس بدون خطر قرار می‏گیرد. محدوده‏ی شهر آق‏قلا به علت نزدیکی به مرکز تخلیه‏ی انرژی زلزله در کلاس خطر خیلی زیاد قرار می‏گیرد و چون رودخانه‏ی گرگان‏رود از محدوده‏ی این شهر عبور می‏کند، احتمال وقوع روان‏گرایی را بالا می‏برد.
 

کلیدواژه‌ها

• روان‏گرایی خاک
• پهنه‏بندی خطر
• مدلSWM
• ARC GIS
• زلزله

عنوان مقاله [English]

Risk analysis of soil liquefaction Using SWM in the South Plains area of the river Gorgan, Golestan Province

نویسندگان [English]

• Mohammad Amani ¹
• Arezu Safavian ²

¹ M.Sc. student in Watershed, Department of Watershed Management, Faculty of Watershed, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan

² M.Sc. student in Environmental, Department of Environmental Management, Faculty of Environmental, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan

چکیده [English]

Natural hazard risk assessment helps decision makers for planning and prioritizing disaster management strategies. This paper focuses on the prediction of different scenarios and assessing the risk of soil liquefaction. The vulnerability of the elements due to soil liquefaction was determined.
The Gorgan state (1600 km2), Golestan Province, Iran was considered as a case study for assessing the vulnerability due to this phenomenon. Soil deposits map, ground water depth, and the earthquake acceleration map (based on the occurred historical earthquake points) have been prepared for this study. An empirical liquefaction model as a function of the three studied variables was used to model the liquefaction in four hazard classes using the ArcGIS software. Possible scenarios were determined considering the potential of superposing the peak rate of the ground acceleration and water depth. The area of liquefied zones was estimated using the geographical information systems (GIS). In this study , the collection of data and digital maps using ArcGIS software base as well as three-parameter model SWM, soil liquefaction hazard zonation map of the area south of Gorgan in Golestan province in Slvlhay30Ï30 were prepared . According to the results of without risk to very high risk potential that the area most studied in class is without risk. Aq Qala city limits because of the proximity to the center -discharge is too high earthquake hazard class, and because Gorganrood the scope of this town passes increases the probability of liquefaction.

کلیدواژه‌ها [English]

• soil liquefaction hazard zonation
• the SWM
• ARC GIS
• Earthquake