نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حسین سادین ¹
• محمد میرزاعلی ²
• معصومه کوثری صفا ³

¹ مدرس دانشگاه

² مدرس دانشگاه آزاداسلامی

³ مدرس

چکیده

وقوع زلزله‏هایی با بزرگی کمتر از 5 در مقیاس ریشتر برای ‏ساختمان‏ها خطری در بر ندارد و حتی ساختمان‏های سست روستایی هم از این نظر کمتر دچار آسیب می‏شوند؛ درحالی‏که زلزله‏هایی با بزرگی 5 تا 6 در مناطق روستایی و با بزرگی 6 تا 7 در مناطق شهری بسیار فاجعه‏‏بار هستند. با توجه به وضعیت خاص کشور ایران از نظر زمین‏ساختی می‏توان ادعا کرد که همه‏ی گسل‏های موجود در کشور زلزله‏زا هستند. به‏‏طوری‏‏که، همه‏ساله شاهد خسارات و تلفات مالی و جانی، به‏خصوص در نواحی روستایی هستیم. بنابراین جامعه‏ی ایرانی را گریزی از این حادثه‏ی طبیعی نیست و باید تمهیدات لازم برای مقاوم‏سازی، شناخت و مدیریت خطر اندیشیده شود. این پژوهش با هدف بررسی میزان خطر و برآورد خسارات ناشی از وقوع زلزله در مناطق روستایی انجام گرفته و نقش عوامل انسانی، زمین‏شناسی و ژئومورفولوژیکی را به عنوان عوامل مؤثر در تخریب و خسارت مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده است. جامعه‏ی آماری این پژوهش دهستان ابرشیوه‏ی دماوند در استان تهران است که طبق سرشماری سال1390، 10201 نفر جمعیت و 31 نقطه‏ی سکونتگاهی داشته است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است که با بهره‏مندی از مدل سلسله‏‏مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل و کارشناسی شده است. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که 6/51 درصد نقاط مسکونی دهستان در فاصله‏ی 5 کیلومتری از گسل‏ها واقع شده‏اند که از شرایط ژئومورفولوژیکی و زمین‏شناسی مناسبی برای وقوع زلزله برخوردار است و در صورت وقوع زلزله حداکثر کشته‏شدگان 1037 نفر در روز و تعداد کشته‏شدگان در شب 1075 نفر در سازه‏های مسکونی و غیرمسکونی خواهد بود. همچنین 657 سازه‏ی مسکونی و غیرمسکونی تخریب می‏شود که احیا و بازسازی آن‏ها هزینه‏ای نزدیک به‏30 میلیارد تومان به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد. 

کلیدواژه‌ها

• تحلیل خطر
• زلزله
• آسیب‏پذیری
• تلفات انسانی
• دهستان ابرشیوه

20.1001.1.23453915.1396.6.1.7.9

عنوان مقاله [English]

Analysis of earthquake risks and damages in rural areas using AHP and GIS techniques (Case study: Rural Abarshiveh Damavand)

نویسندگان [English]

• hosien sadin ¹
• mohammad mirzaali ²
• Masoumeh Kosari Safa ³

چکیده [English]

Earthquakes of less than 5 Richter magnitudes are not dangerous to buildings and even rural buildings are less impaired in this regard. While earthquakes with a Richter magnitude of between 5 to 6 in rural areas and 6 to 7 in urban areas are very disastrous. Due to the specific situation of Iran from the tectonic viewpoint, it can be argued that all faults are seismically active in the country. So that losses and casualties could be occurred every year specifically in rural areas. Therefore this natural phenomenon happens in Iran and requires preparation for resisting, identifying, and risk management. This research has been done with the aim of investigating the amount of risk and estimation of losses caused by earthquake in rural areas. The role of human factors, geology and geomorphology as effective factor in destruction and losses has also been analyzed. Participants of this study are rural district residents of Abarshiveh, Damavand located in Tehran province. It has 10201 population including 31 residential spots according to 1390 census. The method of research is descriptive analysis which is analyzed and studied using hierarchal model (AHP) as well as geographic information system (GIS). The results of the survey showed that 51.6 percent of the residential spots of the rural district are located within five kilometers from faults, where geologically and geomorphologically have high potential for earthquake. If an earthquake happens, the majority of causalities will be 1037 in day time and 1075 at night time in residential and nonresidential structures. Also 657 of residential and nonresidential structures will be ruined. Rehabilitation and reconstruction of these structures will impose a damage of three hundred billion Rials on the economy of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

• Risk Analysis
• Earthquake
• Vulnerability
• Human casualties
• barshiveh rural district