ارائه مدل ساختاری تأثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت بحران دانشگاه (مطالعه موردی دانشگاه پیام نور کرج)

فتحی, لیلا; ابراهیمی, محمدرضا

ارائه مدل ساختاری تأثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت بحران دانشگاه (مطالعه موردی دانشگاه پیام نور کرج)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور، ص .پ 193954697 ، تهران، ایران

² استادیار، گروه مدیریت، دانشکدة مدیریت و حسابداری، دانشگاه غیر انتفاعی دانش البرز، آبیک، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش ارائه مدل ساختاری تأثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت بحران دانشگاه است. پژوهش حاضر ازلحاظ «نوع هدف» جزء پژوهش‌های کاربردی و ازنظر روش این پژوهش یک تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 13 هزار دانشجوی مشغول به تحصیل در دانشگاه پیام نور کرج می‌باشند که بر اساس جدول مورگان تعداد 374 نفر نمونه موردنیاز می‌باشند که به‌صورت تصادفی ساده اقدام به انتخاب نمونه شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات در این تحقیق شامل دو پرسشنامه است، پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیـت گوشـال (1998) و پرسشنامه محقق ساخته مربوط به مدیریت بحران دانشگاه است. روایی ابزارهای تحقیق به‌صورت صوری به تائید 5 نفر از اساتید دانشگاه پیام نور کرج رسیده است. پایایی ابزار تحقیق از طریق توزیع 30 پرسشنامه در میان نمونه مورد تحقیق و با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ محاسبه شد که طی آن پایایی پرسشنامه سرمایه اجتماعی 941/0 و پایایی پرسشنامه مدیریت بحران 954/0 محاسبه شد. نتایج حاصل از اجرای آزمون مدل ساختاری تأثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت بحران در دانشگاه نشان می‌دهد مدل مذکور بر اساس شاخص‌های مورد اشاره دارای برازش مناسب است. در ضمن ضریب تأثیر سرمایه اجتماعی دانشگاه بر مدیریت بحران در دانشگاه‌ها برابر با 867/0 است که نشان از تأثیر بسیار بالای آن دارد. در ضمن نتایج مدل ساختاری نهایی نشان می‌دهد بعد ساختاری سرمایه اجتماعی مستقیم بر بعد سیاسی مدیریت بحران در دانشگاه‌ها اثرگذار است.
نتایج حاصل از اجرای آزمون مدل ساختاری تاثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت بحران در دانشگاه نشان می دهد مدل مذکور بر اساس شاخص های مورد اشاره دارای برازش مناسب می باشد. در ضمن ضریب تاثیر سرمایه اجتماعی دانشگاه بر مدیریت بحران در دانشگاهها برابر با 0.867 می باشد که نشان از تاثیر بسیار بالای آن دارد.در ضمن نتایج مدل ساختاری نهایی نشان می دهد بعد ساختاری سرمایه اجتماعی مستقیم بر بعد سیاسی مدیریت بحران در دانشگاهها اثر گذار می باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23453915.1402.12.1.3.7

موضوعات

ارزیابی آسیب پذیری

عنوان مقاله [English]

Presenting a structural model of the impact of social capital on university crisis management (case study: Payam Noor Karaj University)

نویسندگان [English]

Leila Fathi ¹
Mohammad Reza Ebrahimi ²

¹ Assist. Prof., Dept. of Sociology, Payame Noor University, (PNU) PO. Box, 19395-4697, Tehran, Iran

² Assist. Prof., Dept. of Management, Faculty of Management and Accounting, Danesh Alborz Non-Profit University, Abyek, Iran

چکیده [English]

The main goal of this research is to provide a structural model of the impact of social capital on university crisis management. The current research is part of applied research in terms of "type of target" and in terms of the method of this research, it is a descriptive-survey research. The statistical population of this research includes 13 thousand students studying in Payam Noor Karaj University, which according to Morgan's table number 374. The sample people are required, and the sample was selected randomly. The tools for collecting information in this research include two questionnaires, the standard social capital questionnaire by Nahapit Ghoshal (1998) and the researcher-made questionnaire related to university crisis management. The face validity of the research tools has been approved by 5 professors of Payam Noor Karaj University. The reliability of the research tool was calculated by distributing 30 questionnaires among the research sample and using Cronbach's alpha calculation, during which the reliability of the social capital questionnaire was 0.941 the crisis management questionnaire was calculated as 0.954. The results of the test of the structural model of the impact of social capital on crisis management in the university show that the model has a suitable fit based on the mentioned indicators. In addition, the coefficient of impact of university social capital on crisis management in universities is equal to 0.867, which shows its very high impact. In addition, the results of the final structural model show that the structural dimension of social capital directly affects the political dimension of crisis management in universities.

کلیدواژه‌ها [English]

Capital
Social Capital
Crisis
Crisis Management
University

مراجع

1) ترکیان، مهدی، دانشفرد، کرم الله، ولیخانی، ماشاالله، پیله‌وری، نازنین. (1401). طراحی مدل انسجام بین سازمانی در اجرای خط‌مشی‌های مدیریت بحران با رویکرد ساختاری تفسیری، مدیریت بحران، دوره 11، شماره 2 پیاپی 22، صص 1-16.

2) مددخانی، مهدی و نجفی، محمدجواد. (1400). نقش الگوی دفاع مردم پایه در مدیریت بحران. مدیریت و پژوهش‌های دفاعی، 20(91)، 131-158.

3) پورشاسب، عبدالعلی و آزادی، فرزاد. (1397). راهبردهای نحوه فعالیت آجا در مدیریت بحران. مطالعات دفاعی استراتژیک، 16(74)، 53-74.

4) نوابخش، مهرداد، بشیری گیوی، حسین. (1400). تبیین جامعه‌شناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایه اجتماعی شهروندان. صیانت فرهنگی و سرمایه اجتماعی، 1(1), 91-248.

5) خامه چی، حامد و رنگریز، حسن. (1398). فرا تحلیل پیامدهای سرمایه اجتماعی. مدیریت سرمایه اجتماعی، 6(4)، 603-624.

6) بابایی محمدی، محبوبه، نوربخش، یونس. (1400). سرمایه اجتماعی کلان برحسب نوع مذهب در پیمایش‎های ملی سرمایه اجتماعی. فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، 13(26), 169-192.

7) سیف‌اللهی، ناصر. (1399). تحلیل اثر سرمایۀ اجتماعی بر فضیلت سازمانی با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی. مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 7(2), 171-194.

8) حیدری، الهام، سید کلالی، نادر، شریعتی، نیما. (1401). فضیلت سازمانی و سرمایه اجتماعی: نقش میانجی تعهد سازمانی و نقش تعدیل‌گر هوش معنوی. مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 9(4), 617-637.

9) زمندی، علی‌اکبر، حسنی، محمد، قلاوندی، حسن. (1401). مدل‏سازی ‏تفسیری‌ـ ساختاری مؤلفه‏های مسئولیت ‏اجتماعی ‏دانشگاه باهدف ارتقای سرمایه اجتماعی (نمونه‌ مورد مطالعه: دانشگاه شهید بهشتی). مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 9(4), 461-491.

10) خنیفر، حسین، الماسی زاده، سارا، فرجی، امین، محمدی ترکمانی، احسان. (1401). بررسی نقش ساختاری آموزش هوشمند در ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی. مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 10(1), 47-61.

11) ابراهیمی، مهدی، ضرغام بروجنی، حمید و سخندان، الناز. (1395). ارزیابی عملکرد فرآیند مدیریت بحران مقصدهای گردشگری. مطالعات مدیریت راهبردی، 7(28)، 103-123.

12) حبیب زاده ملکی، اصحاب و جوادیان، رضا. (1389). راهبردهای رسانه‌ای در مدیریت بحران. توسعه مدیریت و منابع انسانی و پشتیبانی، 5(18)، 103-123.

13) رحمانی مقدم، ابراهیم، زرین، وحیده، کشی پور، هادی و راعی، مهدی. (1399). مدیریت بحران در پاندمی کووید-19. طب دریا، 2(1)، 61-65.

14) جمالی، اختر و فاتحی منش، کیوان. (1389). اثربخشی آموزش‌های ضمن خدمت اعضای ستاد مدیریت بحران ارائه راهبردهای آموزشی مناسب در مدیریت بحران زمین‌لرزه. مطالعات مدیریت شهری، 2(4)، 1-27.

15) McNamara, A. (2021). Crisis management in higher education in the time of COVID-19: The case of actor training. Education Sciences, 11(3), 132.

16) معینیان، مهرناز، خمسه، عباس قاضوی، مازیار. (1401). کنترل بحران کووید-19 با تأکید بر نوآوری‌های اجتماعی بر اساس مشارکت‌های مردمی. مدیریت بحران، 11(ویژه‌نامه کرونا).

17) زارع، حمید، مطلبی ورکانی، ابوطالب، باستی، صابر. (1401). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مدیریت منابع انسانی سبز در راستای توسعه سرمایه اجتماعی. مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 10(1), 1-17.

18) پرهیزگار شقایق، جلیلی صدرآباد سمانه (1401) شناسایی عوامل کلیدی تاب‌آوری محلات شهری در مقابله با ویروس کرونا. دانش پیشگیری و مدیریت بحران. ۱۴۰۱; ۱۲ (۴): ۳۹۳-۴۰۶.

19) موسوی، سیدنجم الدین، سپهوند، رضا، فتحی چگنی، فریبرز. (1401). کرونیسم سازمانی و اهمال‌کاری: تحلیل اثر بازدارندگی سرمایه اجتماعی در سازمان‌های دولتی. مجله علمی "مدیریت سرمایه اجتماعی ", 10(1), 31-45.

20) نعمت الهی، حمیدرضا، امیری، امین، احمدی، حیدر. (1400). شناسایی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در مدیریت بحران اپیدمی کرونا. مدیریت دولتی، 13(4), 597-626.

21) رشادت جو، حمیده، رضایی، علی‌اکبر و میرحق جو، میرنوید. (1390). نقش سرمایه اجتماعی در مدیریت بحران‌های اجتماعی کلان‌شهرهای ایران مطالعه موردی شهر رشت. مطالعات مدیریت شهری، 3(6)، 1-23.

22) Biddix, J.P., Park, H., Collom, G.D. et al. (2023) Discourse about higher education on Twitter in early phases of COVID-19: A crisis management social network analysis. Educ Inf Technol. https://doi.org/10.1007/s10639-023-11590-2

23) Morris, D., Targ, H. (2022) The Crisis of Higher Education: Neoliberalism and the Privileging of “Innovation” in the Twenty-First Century. Crit Crim 30, 527–540. https://doi.org/10.1007/s10612-022-09654-9

24) Koczanowicz, L., Włodarczyk, R. (2022) Education for Critical Community and the Pedagogy of Asylum: Two Responses to the Crisis of University Education. Stud Philos Educ 41, 191–209. https://doi.org/10.1007/s11217-021-09798-1

25) Rezghi Shirsavar, H., Salami, N. (2023) Prioritizing effective factors in training environmental concepts based on teaching models in higher education of Iran. Int. J. Environ. Sci. Technol. 20, 5945–5956. https://doi.org/10.1007/s13762-023-04859-z

26) معمارزاده تهران، غلامرضا، دانش فرد، کرم‌ا...، حسامی، زهرا. (1393). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی با عملکرد کارکنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 6(17)، 1-5.