نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• حسین نظم فر ¹
• علی عشقی چهاربرج ²

¹ دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی.

² دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

زلزله می‏تواند شهرها و مناطق یک کشور را از تحرک بیندازد، با مختل کردن شبکه‏ی ارتباطی شهر نظم ترافیکی را بر هم بزند و جریان عرضه‏ی کالا را کند و ارائه‏ی خدمات اورژانسی (اضطراری) و ایمنی به زلزله‏زدگان را با موانع جدی مواجه نماید. این وضعیت خطرناک به دلیل کم‏عرض بودن معابر، تمرکز زیاد جمعیت در بافت‏های قدیمی، بلندمرتبه‏سازی‏های غیراصولی، ساخت‏وسازهای انجام‏شده بر روی مسیر قنات‏ها و قرارگیری در منطقه‏ای با لرزه‏خیزی بالا، که نتیجه‏ی گسترش کالبدی و افزایش تراکم شهرهای بزرگ است، منجر به از بین رفتن کارایی شبکه‏ی ارتباطی، حجم بالای تلفات انسانی و خسارت‏های مالی می‏شود. هدف این پژوهش پیش‏بینی آسیب‏پذیری شبکه‏ی ارتباطی شهر در برابر شدت‏های مختلف زلزله است. برای رسیدن به این هدف 10 شاخص مؤثر در آسیب‏پذیری شبکه‏ی معابر شهری در برابر زلزله در قالب مدل‏های برنامه‏ریزی و تلفیقی چونANP وزن‏دهی و فازی‏سازی شدند. لایه‏های انتخابی در محیط GIS ترکیب و نهایتاً نقشه‏ی آسیب‏پذیری کلی منطقه پیش از زلزله تهیه گردید. در مرحله‏ی بعد مدل پیش‏بینی در قالب طراحی سناریوهای زلزله در شدت‏های مختلف 6، 7 و 8 مرکالی اصلاح‏شده بر روی نقشه‏ی کلی آسیب‏پذیری منطقه پیش از زلزله اعمال شد. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که میزان آسیب وارده به شبکه‏ی معابر منطقه‏ی 3 شهرداری تهران در سناریوی 6 مرکالی حاکی از آن است که 52% درصد معابر منطقه در دو دامنه‏ی آسیب‏پذیری خیلی کم و کم قرار گرفته‏اند. بیشترین درصد این معابر با 64% درصد در ناحیه‏ی 4 و 6 منطقه، در قسمت‏های جنوبی محله‏ی سیدخندان و شمال محله‏ی کاووسیه قرار دارند، در سناریوی 7 مرکالی 53% درصد معابر در دامنه‏ی آسیب‏پذیر زیاد قرار دارند. بیشترین درصد این معابر در ناحیه‏ی 1، در قسمت غربی ده ونک و در ناحیه 2، در قسمت مرکزی محله‏ی حسن‏آباد و زرگنده است. در سناریوی 8 مرکالی نمودار میزان آسیب‏پذیری شبکه‏ی معابر در دو دامنه‏ی آسیب‏پذیری زیاد و تخریب کامل حالت صعودی پیدا کرده و 80% درصد معابر منطقه در این دو دامنه قرار گرفته‏اند. بیشترین درصد این معابر به ترتیب در نواحی 6، 1، 2، 5،3 و 4 قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

• زلزله
• آسیب‏پذیری
• شبکه‏ی معابر
• مدل‏سازی
• تحلیل شبکه

عنوان مقاله [English]

Predict the vulnerability of urban passages network in against earthquake (Case Study: Tehran Municipality Region 3)

نویسندگان [English]

• Hosein nazmfar ¹
• Ali Eshghi Chahar Borj ²

¹ Associate Professor,Deaprtment of Urban Planning, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran.

² Ph.D. Student in Urban Planning, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

چکیده [English]

Earthquake can regions and cities a country disabled mobility out of, by disrupting communication network in discipline to and disrupted traffic And the supply of of goods and services to earthquake victims with emergency and safety is a serious obstacles. This situation dangerous because of narrow streets, High concentration of population in old tissues, Tall building incorrect posion decision, constructions Carried out on the path aqueduct and placement of in an area with high seismicity, is That a result of urban sprawl of and increasing congestion in large cities. Resulting in the loss of network performance, the high volume of casualties and financial losses. The purpose of this study was to predict the vulnerability of the communication network is earthquake different intensity. To achieve this, the effective index of 10 metropolitan road network vulnerability to earthquakes in planning models and consolidated since were weighted and fuzzy modeling. Selective layers of in the GIS environment and ultimately the composition of the pre-earthquake vulnerability map was prepared. The model predicts the next step in the design of earthquake scenarios at different intensity 6, 7 and 8 Mrkaly modified was applied overview map of the region before the earthquake vulnerability.The results showed that the damage to the road network in Tehran 3rd District 6 Mercalli scenario suggests 52% of roads in the area are very low and low vulnerability most of the passages with 64% in zone 4 and zone 6, Seyed Khandan neighborhood in southern and northern neighborhoods are Kavvsyh, Scenario 7 Mercalli 53% of roads are in the most vulnerable Most of the streets in the District 1 area on the western side of Vancouver and the District 2 area is in the central part of the neighborhood Hasanabad and Pharmacology. Scenario 8 Mercalli graph vulnerability network in the domain of high vulnerability and complete destruction ascending own again And 80% of regional roads in both domain. Most of these passages, respectively, in regions 6, 1, 2, 5,3 and 4 respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Earthquake
• Vulnerability
• passages networks
• Modeling
• Network Analysis