نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری جمعیت شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 پژوهشگر ارشد هسته دفاع غیرعامل موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، تهران، ایران.
چکیده
مدل‌سازی مکانی تاب‌آوری اجتماعی به‌عنوان یک رویکرد نوین دفاعی و شناسایی پارامترهای مؤثر بر آن نقش کلیدی را در آمادگی دفاعی شهرها ایفا میکند. هدف از این پژوهش ارائه رویکرد جدیدی بر مبنای سیستم اطلاعات جغرافیایی برای مدل‌سازی تاب‌آوری اجتماعی است. این رویکرد تازه به‌صورت موردی برای شهر سرپل‌ذهاب به‌عنوان یکی از شهرهای پرمخاطره کشور در چند دهه اخیر استفاده شده است. برای این منظور از مجموعه 10 شاخص و 29 معیار مؤثر بر تاب‌آوری اجتماعی استفاده شد. از روش وزن‌دهی AHP برای تعیین وزن معیارهای مختلف و از مدل WLC برای تلفیق معیارهای مؤثر برای تولید نقشه پتانسیل مکانی تاب‌آوری اجتماعی استفاده شده است. در نهایت برای ارزیابی کارایی مدل ارائهشده ضریب همبستگی بین مقادیر پتانسیل مکانی تاب‌آوری اجتماعی به‌دست‌آمده از مدل WLC و میزان دقت نقشه تاب‌آوری اجتماعی بر اساس اطلاعات جمع‌آوری‌شده از طریق پرسش‌نامه محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین شاخص‌های مؤثر بر تاب‌آوری اجتماعی، شاخص‌های سرمایه اجتماعی و آسیب‌پذیری اجتماعی بیشترین تأثیر را بر مدل‌سازی تاب‌آوری اجتماعی داشتهاند. همچنین بیشتر حوزه‌های شهری(60 درصد) از لحاظ تاب‌آوری اجتماعی در سطح پایین و جزو مناطق آسیب‌پذیر شهری به‌حساب می‌آیند که این امر نشان‌دهنده کاهش توان دفاعی شهری در مقابل شوک‌ها و حوادث است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Modeling spatial changes of social resilience using geographic information system (Case study: Sarpol-e Zahab city)
نویسندگان [English]
- davoud shahpari 1
- Abolfazl Majidi 2
1 PhD student in demography at University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Senior researcher in the passive defense core of the defense industry training and research institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Spatial modeling of social resilience as a new defense approach and identification of parameters affecting it plays a key role in the defense readiness of cities. The purpose of this study is to present a new approach based on geographic information system for social resilience modeling. This new approach has been used on a case-by-case basis for the city of Sarpol-e Zahab as one of the most risky cities in the country in recent decades. For this purpose, a set of 10 indicators and 29 criteria affecting social resilience was used. AHP weighting method has been used to determine the weight of different criteria and the WLC model has been used to combine effective criteria to produce a map of spatial potential of social resilience. Finally, to evaluate the efficiency of the proposed model, the correlation coefficient between the values of spatial potential of social resilience obtained from the WLC model and the accuracy of the social resilience map was calculated based on the information collected through a questionnaire. The results of this study showed that among the indicators affecting social resilience, indicators of social capital and social vulnerability had the greatest impact on modeling social resilience. Also, most urban areas (60%) are considered as low-level and vulnerable urban areas in terms of social resilience, which indicates a decrease in urban defense capacity against shocks and accidents.
کلیدواژه‌ها [English]
- Social resilience
- Urban defense
- Geographic information system
- Spatial modeling
)