نقد و اصلاح طرح به‌کارگیری سازندگان دارای صلاحیت در ساخت ساختمان‌های شهری با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی: شهر قزوین)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

رفتار ساختمان­ها در برابر وقوع زلزله­های گذشته، نشان­دهنده آسیب­پذیری آن­هاست. به‌کارگیری سازندگان دارای صلاحیت در ساخت ساختمان­ها در راستای کاهش آسیب­پذیری، اطمینان از ایمنی آن­ها در برابر زلزله و درنتیجه مدیریت بحران آن از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. آیین‌نامه اجرایی ماده 33 قانون نظام‌مهندسی ساختمان، مالکین را ملزم به به‌کارگیری سازنده باصلاحیت نموده است؛ ولی مشکل پیش رو، صوری بودن سازندگان دارای صلاحیت و عدم به‌کارگیری آنان است. در این پژوهش ضمن بررسی میزان موفقیت طرح به‌کارگیری سازندگان دارای صلاحیت در ساخت ساختمان­های شهری، به شناسایی نقاط ضعف طرح و اولویت­بندی ضروری­ترین وظایف سازندگان ازنظر صاحب‌کاران پرداخته شده است. با استفاده از پرسشنامه و کسب اطلاعات لازم از سازمان نظام‌مهندسی استان قزوین، میزان موفقیت و نقاط ضعف طرح ازنظر صاحب‌کاران، ناظران و سازندگان دارای صلاحیت حقیقی و حقوقی بررسی شد. همچنین بر اساس نظر مسئولین و خبرگان از مهم­ترین وظایف سازندگان دارای صلاحیت گردآوری، تعیین شاخص­ها و وزن دهی و اولویت­بندی آن­ها با استفاده از پرسشنامه­ای بر اساس مدل لیکرت است. نتایج تحقیق نشان‌دهنده میزان بسیار کم به‌کارگیری سازندگان دارای صلاحیت در ساخت ساختمان­های شهری و تأثیرگذاری عواملی همچون نوع قرارداد و حدود صلاحیت سازندگان (با توجه سطح ساخت‌وساز در هر شهر) در میزان موفقیت طرح است. وزن شاخص­های تعیین‌شده در خصوص مهم­ترین وظایف سازندگان دارای صلاحیت نشان از تأثیر تمامی شاخص­ها در به‌کارگیری سازندگان دارای صلاحیت و اهمیت ویژه آن­ها است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Criticizing and modifying qualified constructors use plan in constructing urban buildings with a crisis management approach (Case study of city of Qazvin)

نویسندگان [English]

  • Mohammd Mahdi Ahvazi 1
  • Reza Farokhzad 2
  • poorya rashvand 2
1 Department of Civil Engineering, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 Assistant professor, Department of Civil Engineering, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Behavior of buildings against past earthquakes indicates their susceptibility. In order to reduce vulnerability and ensure safety of buildings against earthquakes and, consequently, undertake crisis management, it is specifically important to use qualified constructors in their construction. The executive bylaw for Article 33 of Building Engineering System Act requires owners to use qualified constructors. However, the formal nature of qualified constructors and lack of practical use of them cause the upcoming problems. In this work, the success rate of qualified constructors use plan in the construction of urban buildings is investigated and, then, weaknesses of the plan are identified and the important duties of constructors from the viewpoint of employers are priorities. Using the questionnaire and obtaining the needed information from Qazvin Province Engineering System Organization, success rate and weaknesses of the plan are examined from the viewpoints of employers, supervisors and real and legal qualified constructors. Moreover, based on the view of authorities and experts, important duties of qualified constructors are collected and their indices are determined. Using the Likert model-based quationnaire, the determined indices are weighed and priorities. The research findings showed that use of qualified constructors in the construction of urban buildings was very low and factors such as type of contract, qualification level of constructors considering the construction level per city are effective in the success rate. Weight of the determined indices for the importance of duties of contructors demonstrated all the indices for the application of qualified constructors are effective and of special significance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • Building
  • Competent executors
  • Building and house constructors
  1. رجبی فرد، عباس (زمستان ۹۳). زیرساخت اطلاعات مکانی و مدیریت زمین. سازمان فناوری و اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
  2. رئیسی، رضا (۱۳۸۹). کاربرد GIS در مدیریت بحران زلزله شهر شهرکرد، همایش ژئوماتیک 89، تهران، سازمان نقشه‌برداری کشور.
  3. کرامتی، صفی اله؛ محمدی، بهمن؛ سلیمی، توحید؛ مقدمی، حسین؛ حقیقی، کاوه (۱۳۹۱). مدیریت بحران و کاهش آسیب‌پذیری شریان‌های حیاتی در زلزله در استان زنجان. دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران: نقش فناوری­های نوین در کاهش آسیب‌پذیری ناشی از حوادث غیرمترقبه.
  4. طالب، مهدی (۱۳۸۰). شیوه سکونت گزینی و گونه‌های مساکن روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
  5. پورمحمدی، محمدرضا؛ مصیبت زاده، علی (۱۳۸۷). آسیب‌پذیری شهرهای ایران در برابر زلزله و نقش مشارکت محله‌ای در امدادرسانی آن‌ها. مجله جغرافیا و توسعه، شماره ۱۲.
  6. وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و کشور (1384). مبحث دوم بانضمام مجموع شیوه‌نامه‌های مصوب اردیبهشت‌ماه 1384. دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان، نشر توسعه ایران.
  7. وزارت راه و شهرسازی (1387). دستورالعمل نحوه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان. دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای.
  8. وزارت راه و شهرسازی (1389). اصلاحیه دستورالعمل نحوه فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان. دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای.
  9. خانجانی، حامد؛ شاکری، اقبال (۱۳۹۳). آسیب‌شناسی مدیریت کیفیت در ساخت‌وسازهای شهری. دومین کنگره تخصصی مدیریت شهری ایران، ساری، مرکز همایش‌های توسعه ایران.
  10. ابراهیمی، علی؛ شیخ انصاری، رضا؛ هوایی، غلامرضا (۱۳۸۸). آسیب‌شناسی وضعیت موجود ساخت‌وساز با نگرش بر مقررات ملی ساختمان. دومین همایش مقررات ملی ساختمان. سازمان مسکن و شهرسازی استان فارس.
  11. پیاده، فرزاد؛ زارعی، مهدی؛ مؤید اسلامی، رضا (۱۳۹۱). شناسایی و مطالعه آماری مشکلات اجرایی در صنعت ساختمان‌سازی و ارائه راهکارهای لازم جهت رفع آن. نهمین کنگره بین‌المللی مهندسی عمران.
  12. مسعودی، محمدحسین؛ خانجانی، حامد؛ فرهودی، نوید؛ غلامحسینی، موسی؛ محسنی، سید جعفر (1393). تأثیر طراحان، مجریان و ناظران کیفی در افزایش استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد. اولین همایش ملی مهندسی عمران، شهرسازی و توسعه پایدار.
  13. هادیان فرد، محمدعلی؛ راستی، مهرداد (۱۳۹۳). نقش مجریان ذیصلاح در افزایش عمر مفید و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها. ششمین همایش مقررات ملی ساختمان. دبیرخانه دائمی مباحث مقررات ملی ساختمان.
  14. بهاری بهمن بیگلو، محمدجواد؛ میثمی، محمدحسن (۱۳۹۴). بررسی تأثیر قانون مجریان ذیصلاح بر کیفیت ساختمان در مراحل مختلف اجرای ساختمان از دیدگاه ذی­نفعان مختلف و فاکتورهای مورد انتظار قانون. سومین کنگره بین‌المللی عمران، معماری و توسعه شهری. دبیرخانه دائمی کنگره بین‌المللی عمران، معماری و توسعه شهری، دانشگاه شهید بهشتی.
  15. طوسی، عباس؛ کاشانی، جواد (1396). تحلیل حقوقی-اقتصادی حق بیمه­های پیمانکاری‌ها؛ نقدی بر رویه سازمان تأمین اجتماعی و دیوان عدالت اداری. نشریه پژوهش حقوق عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی. شماره 55.
  16. شکوهی، محمدرضا (1396). درآمدی بر اقتصاد پیمانکاری در صنعت نفت ایران، بررسی رویکرد ساخت یا خرید. نشریه پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 16.
  17. دبیری، فرهاد؛ خلعتبری، یلدا؛ زارعی، سحر (1397). دست‌یابی به توسعه پایدار از منظر حقوق بین‌الملل محیط‌زیست. نشریه انسان و محیط‌زیست، شماره 44.
  18. شاه‌آبادی، محمدحسین؛ فتحی، محمدرضا؛ محمدحسن ملکی، (1397). ارائه چارچوبی با در نظر گرفتن ملاحظات بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در تخریب ساختمان‌ها با استفاده از FAHP (مطالعه موردی: سعادت‌آباد تهران). نشریه انسان و محیط‌زیست. شماره 46.
  19. والی پور، علیرضا؛ جمالی، مهدی، (1399). انتخاب پیمانکار عمرانی با استفاده از روش سوارا و کوپراس: مطالعه موردی شرکت زاگرس جنوبی. نشریه سازه و ساخت. شماره (در دست چاپ).
  20. راز پور، مهدی؛ عراقی زاده، مجتبی؛ الحسابی علی، (1397). مهران الگوی تبیین شاخص‌های دفاع غیرعامل در راستای کاهش آسیب‌پذیری شهری مطالعه‌ی موردی: شهر سنندج. نشریه علمی و پژوهشی مدیریت بحران. شماره 7.
  21. Cherinet, D. (2020). Effectiveness of Joint Venture for Local Contractors in a Mega Project Construction. American Journal of Civil Engineering, 8(4), 97-105.
  22. Choi, J. O., Chen, X. B., & Kim, T. W. (2019). Opportunities and challenges of modular methods in dense urban environment. International journal of construction management, 19(2),93-105.