تبیین شاخصه‌های دین‌داری و مصداق‌های آن در فضای مجازی راهی برای آرام‌بخشی و سلامت روان جامعه در دوران کرونا

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

هیات علمی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال

چکیده

اخیراً همه‌گیری بیماری کرونا ویروس جدید (Covid-19) منجر به ایجاد استرس و اضطراب زیادی در سراسر جهان شده است. اکثر کشورها برای کنترل شیوع کووید-19 تصمیم به استفاده از قرنطینه گرفته‌اند؛ و بنابراین میزان استفاده از فضای مجازی افزایش یافته است. دین، دین‌داری و هویت دینی نیز، در نظریه‌ها و پژوهش‌های تجربی علوم اجتماعی همواره مورد توجه بوده است. به نظر می‌رسد که این، یک امر پذیرفته‌شده و عمومی در میان دانشمندان علوم اجتماعی است که هویت دینی، نقش پُررنگی در زندگی مردم دارد. در بحث هویت دینی، برخورداری از دین و تعالیم مذهبی مشترک در یک جامعه مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به‌شدت یافتن فرایندهای توسعه و نوسازی در جوامع کنونی، مذهب همچنان در تمام ابعاد خود، به‌عنوان منبعی مهم برای هویت و معنا بخشی در جهان متجدد به شمار می‌رود. این مقاله به دنبال تبیین شاخصه‌های دین‌داری و مصداق‌های آن در فضای مجازی است به این منظور ابتدا تعاریفی از دین‌داری ارائه شده و سپس شاخصه‌های مربوط به آن معرفی می‌گردد و سپس به بیان مصداق‌های آن در فضای مجازی پرداخته می‌شود تا از خلال بحث روشن گردد که تنها راه سلامت روان و آرامش بخشی، قرار گرفتن در مأمن دین و دین‌داری است و با توجه به شرایط همه‌گیری بیماری کرونا و توسعه فضای مجازی بهترین راهکار تبیین شاخصه‌های دین‌داری در فضای مجازی است. نویسنده امید دارد با نوشتن مقاله حاضر سهمی هرچند کوچک در گسترش فرهنگ دین‌داری در فضای مجازی بردارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Indicators of Religiousness and its Examples in Cyberspace: a Way to Calm Down a Society with Mental Health during the Corona

نویسنده [English]

  • Maryam Adibzadeh
Faculty of Azad University, North Tehran Branch
چکیده [English]

The recent epidemic of the new coronavirus (Covid-19) has caused a great deal of stress and anxiety around the world. Most countries have decided to use quarantine to control the prevalence of Covid-19. Asa result, the use of cyberspace has increased. Religion, religiousness and religious identity have always been considered in empirical theories and studies of social sciences. It seems to be a generally accepted fact among social scientists that religious identity plays a major role in people's lives. In the discussion of religious identity, having a common religion and religious teachings in a society is considered.
Due to the intensification of development and modernization processes in today's societies, religion is still considered in all its dimensions as an important source of identity and meaning in the modern world. This article seeks to explain the characteristics of religiousness and its examples in cyberspace. For this purpose, it was first tried to identify religiousness and then its related characteristics were introduced along with its examples in cyberspace. It was also clearly discussed that the only way to mental health and relaxation is to seek refuge in religion and religiousness. During the pandemic virus, cyberspace can play a significant role in illustrating the characteristics of religiousness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Covid 19
  • Cyberspace
  • Indicator
  • Religiousness
  1. شهیاد، شیما. آثار روان‌شناختی گسترش بیماری کووید-19 بر وضعیت سلامت روان افراد جامعه، مجله طب نظامی، دوره 22، شماره 2، 1399
  2. شکربیگی، عالیه. 1391. رسانه، زنان و مناسبات خانواده، نشست انجمن جامعه‌شناسی ایران
  3. Bryant Rebecca, What Kind of Space is Cyberspace 2001. Minerva – An Internet Journal of Philosophy 5, 2001, pp. 138
  4. صادقیان، عفت. 1384. تأثیر اینترنت بر کودکان و نوجوانان. مجله الکترونیکی نما، ش 4
  5. ستارزاده، داوود. 1386. بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر اعتیاد به اینترنت و پیامدهای آن. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی. شماره چهاردهم
  6. J. Cybergrace: The Search for God in the Digital World. New York: 1998, Crown Publishers, pp. 45 ff
  7. ملاحی، نجمه، 1396 نقش آموزه‌های دینی اسلامی در پیشگیری از آثار مخرّب فضای مجازی بر خانواده
  8. David, Charactrizing cyberspace: pasr, present and future, MIT, PUB, 2009, p. 3I
  9. شجاعی زند، علیرضا، مدلی برای سنجش دین‌داری در ایران، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره ششم، شماره 1، 1384، ص 34 تا 66
  10. Himmelfarb, Harold S.(1975), Measuring religious involvement social forces Vol 53, NO, 4: 606-618
  11. فرهنگ بزرگ جامع نوین، عربی- فارسی، نشر نی تهران، بی‌تا، ج 2، ص 231.
  12. محمدتقی مصباح یزدی، قلمرو دین نشر موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم 1382 ش، ص 235.
  13. نهج­البلاغه، خطبه ۱. خطبه ۱۵۶. خطبه ۱۹۳. نامه ۴۳. نامه ۴۷. نامه ۵۳. نامه ۳۹. حکمت ۱۴۷. خطبه ۲۲۴. حکمت ۲۲۸. خطبه ۵۰. خطبه ۱۱۳. خطبه ۱۱۸. خطبه ۱۱۳. حکمت ۳۷۴. خطبه ۱۳۰. نامه ۴۷. نامه ۴۸. خطبه ۲۷. خطبه 167. خطبه ۵۶. حکمت ۱۵۰.
  14. علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ج ۲، ح ۹۹۴۴. ح ۹۸۷۲. ج ۱، ح ۴۹۸۱. ح ۳۳. ح ۴۵۷۰. ح ۳۷۳۵. ج ۱، ح ۴۵۷۷. ح ۴۵۷۳. ح ۵۸۰۰. ج ۲، ح ۸۸۴۹. ح ۹۷۰۲. ج ۱، ح ۲۰۶۷. ج ۲، ح ۱۰۱۷۸. ج ۲، ح ۸۷۲۴. ح ۸۷۱۷. ج ۱، ح ۲۲۱۶. ج ۲، ح ۱۰۱۴۶. ج ۱، ح ۴۶۳۶. ج ۲، ح ۸۸۶۸. ج ۲، ح ۷۳۴۶. ح ۸۶۹۴. ح ۹۰۵۶.
  15. مجلسی، بحار الأنوار، ج ۷۵، ص ۹۵. ج ۳۳، ص ۵۰۶.
  16. قرآن کریم، سوره مبارکه مؤمنون، آیه ۸.
  17. تمیمی آمدی، غررالحکم و دررالکلم، ح ۹۰۳۱. ح ۱۷۴۲.
  18. محمد محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، ح ۸۷۷۸.