ارزیابی تأثیر بحران فراگیر کرونا در تمایل به استقرار دولت حداکثری و تحدید مشارکت شهروندان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق عمومی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.

2 استادیار گروه حقوق بین الملل، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.

چکیده

ایده‌ «مشارکت همگانی مردم» در اداره امور کشور، ازجمله تدابیر حقوق عمومی است که جز در سایه‌ حمایت و صیانت دولت و قانون اساسی، ره به مقصدی نمی‌برد. افزون بر این، «به رسمیت‌شناسی» یا «به‌جا آوردنِ» حق شهروندان در تعیین سرنوشت خویش، می‌تواند آغاز جریانی باشد که خود را در سیمای مشارکت همه‌جانبه مردم، بازمی‌نماید. در این میان، بیشتر دولت‌ها، به‌منظور ترغیب شهروندان به مشارکت عمومی، به بومی‌سازی و سازمان‌دهی حقوقی مشارکت در عرصه داخلی و بین‌المللی را روی آورده و دریافته‌اند که حضور و نقش‌آفرینی فزاینده مردم در راهبری جامعه، بیش از هر عامل ساختاری و هنجاریِ دیگری در پیشبرد اهداف دولت مؤثر خواهد بود. روش تحقیقی نوشتار حاضر، بر پایه تحلیل علت و معلولی داده‌ها و شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق، مبتنی بر مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای در راستای پاسخ‌دهی به فرضیه مطروحه در مقاله است. به نظر می‌رسد با تغییر اساسی اوضاع‌واحوال در جهان و نیز با قرار گرفتن در وضعیت اضطراری، ازجمله همه‌گیری جهانی ناشی از پدیده کرونا، تغییر نگرشی، ولو ناگفته، در شیوه حکمرانی جهانی رخ نموده است. دولت‌ها با بیان اینکه حفظ جان و سلامت آدمی بر هر امر دیگر ازجمله حق بنیادین مشارکت انسان برتری و رجحان دارد، سیاستی مبتنی بر رواداری محدودیت و ممنوعیت برای حضور آدمیان در اجتماعات و فضاهای عمومی را پیش گرفته‌اند. در فرجام مقاله، باید اشاره داشت که اتخاذ چنین سیاست‌هایی، در عین اینکه فرصت و حمایت تلقی می‌شود، می‌تواند تهدیدی جدی در مسیر مشارکت‌پذیری دولت‌ها، به شمار آید. مقاله حاضر، با تأکید بر بایستگی مشارکت شهروندان در جامعه، در پی ارائه تصویری از چرخش محسوس در الگوهای حکمرانی جهانی و تمایل به الگوی دولت حداکثری، متأثر از بحران فراگیر کروناست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Pervasive Impact of “Covid-19” Pandemic Crisis on Limitation of Public Participation and Tendency to Establish Nanny State

نویسندگان [English]

  • Ehsan Aghamoahammadaghaee 1
  • Fatollah Rahimi 2
1 Assistant Professor Department of Public law, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor Department of International law Group, Tehran North Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: The idea of “public contribution” in running domestic affairs is a measure of public rights which can be effective only under supports and protections of government and the Constitution. Additionally, “recognizing” or “fulfilling” the citizens’ rights in determining their fate can lead to high public contribution and participation. In this vein, to encourage citizens for public contribution, most states try to localize and organize legal contributions in both national and international arenas and have found that people’s increasingly presence and role in society’s leadership is more effective than any other structural and normative factor in achieving government’s goals.
Method: The present paper is based on cause-and-effect analysis of data while data collection technique is based on library and documents studies in order to answer research questions.
Findings: It seems that considering radical changes in global modes and current emergency conditions including Covid-19 pandemic, an attitudinal change – albeit untold – has happened in the world’s ruling methods and practices. By expressing the fact that keeping human health and life take priority over any other issues including radical rights of human contribution, governments are now pursuing a policy based on limitation and prohibition of human contribution to social events and public places.
Conclusion: In conclusion, it should be noted that adopting such policies is a serious threat and reduces public contribution. By emphasizing the necessity of citizens’ contribution in the society, the present paper attempted to provide an image on tangible transformation in global governance paradigms and tendency to Nanny State Model influenced by Covid-19 pandemic crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Covid-19 Pandemic Crisis
  • Limitation of Public Participation
  • Nanny State
  • Public Participation
  1. اخوان کاظمی، بهرام، (1383)، درآمدی بر کارآمدی در نظام سیاسی اسلام، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
  2. آقامحمدآقایی، احسان، (1392)، نقش دولت در فرآیند مشارکت‌پذیری مردم، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  3. بانک جهانی. (1384)، نقش دولت در جهان در حال تحول، گروه مترجمان، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
  4. بروکر، پل. (1384)، رژیم‌های غیر دموکراتیک (نظریه‌ها، سیاست و حکومت)، علیرضا سمیعی اصفهانی، تهران، نشر کویر.
  5. بوردو، ژرژ. (1378)، لیبرالیسم، عبدالوهاب احمدی، تهران، نشر نی.
  6. پای، دبلیو و دیگران. (1380)، توالی‌ها و بحران‌ها در توسعه‌ی سیاسی، ترجمه‌ی غلامرضا خواجه سروری و دیگران، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  7. پوجی، جان فرانکو. (1384)، تکوین دولت مدرن، بهزاد باشی، تهران، نشر آگه.
  8. خسروی، حسن (1387)، حقوق انتخابات دموکراتیک، تهران، انتشارات مجد.
  9. دال، رابرت ای، (1378)، درباره‌ی دموکراسی، حسن فشارکی، تهران، نشر و پژوهش شیرازه.
  10. دانش خوشبو، یوسف، (1349)، سازمان‌های محلی، تهران، انتشارات دانشکده‌ی علوم اداری و مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران.
  11. راسخ، محمد (1381)، حق و مصلحت، تهران، انتشارات طرح نو.
  12. رحمت‌الهی، حسین، (1388)، تحول قدرت (از سپیده‌دمان تا جهانی‌شدن)، تهران، انتشارات میزان.
  13. رحمت‌الهی، حسین، آقامحمدآقایی، احسان، (1395)، تأملی در مناسبات دولت و شهروند: گذار از دولت مطلقه به دولت مشروطه، تهران، انتشارات خرسندی.
  14. رحمت‌الهی، حسین، آقامحمدآقایی، احسان، (1394)، دولت شهروند بنیاد: انگاره‌ای اخلاقی-سیاسی، در تکاپوی حقوق عمومی، تهران، انتشارات جنگل، 1394.
  15. رحمت‌الهی، حسین، آقامحمدآقایی، احسان، (1397)، دوره پیشرفته حقوق عمومی، مکتب حقوق طبیعی و موضوعه و تأثیر آن بر ساختار قدرت و حقوق عمومی، تهران، انتشارات مجد.
  16. رضویان، محمدتقی، (1384)، تمرکززدایی در کشورهای درحال‌توسعه، تهران، نشر آشیان.
  17. سنت، ریچارد، (1378)، اقتدار، باقر پرهام، تهران، نشر و پژوهش شیرازه.
  18. قاری سید فاطمی، (1388)، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم، درآمدی بر مباحث نظری، مفاهیم، مبانی و منابع، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  19. قاری سید فاطمی، (1388)، حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم، جستارهایی تحلیل از حق‌ها و آزادی‌ها، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  20. گل‌محمدی، احمد، (1392) چیستی، تحول و چشم‌انداز دولت، تهران، نشر نی.
  21. موحد، محمدعلی، (1382)، در هوای حق و عدالت، تهران، نشر کارنامه.
  22. نقیب‌زاده احمد، (1380)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، تهران، انتشارات سمت.
  23. نویمان، فرانتس. (1373)، آزادی و قدرت و قانون، ترجمه‌ی عزت‌الله فولادوند، تهران، انتشارات خوارزمی.
  24. ویکس، ریموند، (1389)، فلسفه­ی حقوق، از حقوق طبیعی تا پست‌مدرنیسم، ترجمه فاطمه آبیار، تهران، انتشارات رخداد نو.
  25. وینسنت، اندرو. (1370)، نظریه‌های دولت، ترجمه حسین بشیریه، تهران، نشر نی.
  26. اخوان خرازیان، مهنار، (1386)، تحول حق تعیین سرنوشت در چهارچوب ملل متحد، مجله حقوق، مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 36.
  27. امیدی، علی، (1387) گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت از استقلال ملل تحت سلطه تا حق دموکراسی برای همه، فصلنامه حقوق، دوره 38.
  28. رحمت‌الهی، حسین، آقامحمدآقایی، احسان، (1392)، درنگی در دو مبنای حق مشارکت شهروندان، فصلنامه حقوق اساسی، شماره نوزده، 69-68.
  29. رحمت‌الهی، حسین، آقامحمدآقایی، (زمستان 1392)، احسان، درآمدی بر نقش دولت در فرآیند مشارکت‌پذیری مردم، فصلنامه مطالعات حقوقی، دوره پنجم، شماره سوم، 69-68.
  30. روحانی، حسن، (زمستان 1379)، «درآمدی بر مشروعیت و کارآمدی»، فصلنامه راهبرد، شماره 18.
  31. قراگوزلو، محمد، (1388)، «نظریه‌ی انحطاط از منظر سعدی و ابن‌خلدون»، مرکز سعدی شناسی، دفتر دوازدهم، شیراز.
  32. Harel, Alon, (2006), Theories of Rights, the black well guide to the philosophy of law and legal theory, edited by: Martin P. Goldering and William A. Edmundson, pp. 192-193.
  33. Poggi, Gianfranco, (1989), Development of the modern State, London: Hutchinson,
  34. Pye Lucian.W. (1966), Aspects of Political Development, Boston University.