ارزیابی میزان تاب آوری شهر نورآباد ممسنی در برابر سوانح طبیعی )زلزله 1(

نیک پور, عامر; لطفی, صدیقه; یاراحمدی, منصوره

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه جغرافیا دانشگاه مازندران

² استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ایران

³ ، دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

مخاطر‌ه‌های طبیعی چالشی اساسی در دستیابی به توسعه پایدار جوامع انسانی است. این‌گونه مخاطرات این ظرفیت را دارند که در نبود سیستم‌های کاهش خطر به سوانحی هولناک و ویران‌کننده برای اجتماعات بشری تبدیل شوند. عموماً این تأثیرگذاری به واسطه ارتباطات بسیار پیچیده موجود میان سیستم‌های مختلف جوامع انسانی ابعاد گسترده‌ای داشته و باعث وارد آمدن خسارات بسیاری به بخش‌های گوناگون از جمله کالبد، اجتماع، فرهنگ و هویت می‌شود. علی‌رغم عدم پیش‌بینی زمان وقوع بسیاری از این مخاطرات می‌توان با چاره‌اندیشی و شناخت همه جانبه این گونه وقایع در جامعه تحت تأثیر میزان آسیب‌پذیری را به حداقل ممکن کاهش داد و از این راه به جامعه‌ای پایدار به واسطه تاب‌آوری در مواجهه با این گونه پدیده‌ها دست یافت. افزایش تاب‌آوری شهرها در برابر بلایای طبیعی به ویژه زمین‌لرزه‌ها به میزان زیادی در کاهش این خسارات و همچنین زمان بهبودی جوامع مؤثر است. در این میان برنامه‌ریزان و مدیران شهری به منزله مهمترین نهادهای درگیر در طراحی کالبد شهرها نقشی اساسی در افزایش تاب‌آوری جوامع شهری در برابر زمین‌لرزه دارند. هدف از انجام این تحقیق سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری شهر نورآباد ممسنی در برابر مخاطر‌ه‌های طبیعی با تأکید بر زلزله است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای تی تک‌نمونه و واریانس یک‌طرفه انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که نواحی از نظر شاخص اقتصادی، کالبدی، نهادی و اجتماعی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند و شهر نورآباد ممسنی از نظر تاب‌آوری کالبدی، اجتماعی و نهادی مطلوب و در بعد اقتصادی نامطلوب است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23453915.1400.10.1.5.5

عنوان مقاله [English]

Assessing the Resilience of the city of Noorabad mamassani against Natural disasters (Earthquake)

نویسندگان [English]

Amer Nikpour ¹
Sedigheh lotfi ²
Mansoureh Yarahmadi ³

¹ Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Mazandaran

² Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Mazandaran

³ , MSc of Geography and Urban Planning, University of Mazandaran, babolsar, iran

چکیده [English]

Natural disasters are a major challenge in achieving sustainable development in human societies. Such disasters
have the potential to become devastating for human communities in the absence of risk reduction
systems. Generally, this impact is so widespread because of the very complex interconnections between the various
systems of human societies and causes many damages to various parts including body, community, culture
and identity. Despite the time of many of these disasters is unpredictable, it is possible to reduce the vulnerability
to the least possibility by providing a comprehensive and deep understanding of such events in the affected community
and thereby reach to a sustainable society through resilience in the face of such phenomena. Increasing
the resilience of the cities against natural disasters, especially earthquakes, is greatly effective in reducing these
damages as well as in the recovery time of communities. Meanwhile, urban planners and managers as the most
important institutions involved in the design of cities can play an essential role in increasing resilience of urban
communities against the earthquakes. The purpose of this study is to assess the resilience of Noorabad Mamasani
city against natural disasters with emphasis on earthquakes. Data analysis performed using SPSS software and
one sample t-test and one-way ANOVA. The results of this study showed that the areas are significantly different
in terms of economic, physical, institutional and social index and Noorabad Mamasani is desirable in terms of
physical, social and institutional resilience but is undesirable in terms of economic.

کلیدواژه‌ها [English]

Resilience
Resilience dimensions
Natural disasters
Noorabad Mamasani

مراجع

[1] Lu, P., & Stead, D. (2013). Understanding the notion of resilience in spatial planning: A case study of Rotterdam, The Netherlands. Cities, 35, 200–212.

] 2[ رضایی و همکاران؛ ۱۳۹4. سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی اجتماع‌های شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: محله‌های شهر تهران). مجله پژوهش‌های انسانی، دوره 47، شماره 4. صفحات 45-19.

[3] Mitchell, T., & Harris, K. (2012). Resilience: A risk management approach: Background Note: Overseas Development Institute (ODI(

]4[ صیامی، قدیر؛ تقی‌نژاد، کاظم و اهدی کلاکی، علی(1394). آسیب‌شناسی لرزه‌ای پهنه‌های شهری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHXP) و GIS؛ مطالعه موردی: شهر گرگان. فصل‌نامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری. سال سوم، شماره نهم، بهار 94. صص 43-63

[5] Banica, A., Rosu, L., Muntele, L., & Grozavu, A., 2017. Towards Urban Resilience: A Multi-Criteria Analysis of Seismic Vulnerability in Lasi City. (Romania). Sustainability 2017, 9, 270.

[6] Bujones, A, K., Jaskiewicz, K., Linakis, L., & McGirr, M., 2013. A Framework for Resilience in Fragile and Conflict-Affected Situations. Columbia University SIPA 2013.

[7] McEntire, D. A., Fuller, C., Johnston, C. W., & Weber, R. (2002). A comparison of disaster paradigms: The search for a holistic policy guide. Public Administration Review, 62(3), 267-281

[8] Johnson, C., & Blackburn, S. (2014). Advocacy for urban resilience: UNISDR’s making cities resilient campaign. Environment and Urbanization, 26(1), 29-52.

[9] Seeliger, L., & Turok, I. (2014). Averting a downward spiral: building resilience in informal urban settlements through adaptive governance. Environment and Urbanization, 26(1), 184-199

[10] Satterthwaite, D. (2013). The political underpinnings of cities’ accumulated resilience to climate change. Environment and Urbanization, 25(2), 381-391.

[11] Liao, K. H. (2012). A theory on urban resilience to floods—a basis for alternative planning practices. Ecology and society, 17(4).

[12] Kärrholm, M., Nylund, K., & de la Fuente, P. P. (2014). Spatial resilience and urban planning: Addressing the interdependence of urban retail areas. Cities, 36, 121-130.

[13] Folke, C., Carpenter, S., Walker, B., Scheffer, M., Chapin, T., & Rockström, J. (2010). Resilience thinking: integrating resilience, adaptability and transformability. Ecology and society, 15(4).

[14] Carpenter, S., Arrow, K., Barrett, S., Biggs, R., Brock, W., Crépin, A. S & Li, C. Z. (2012). General resilience to cope with extreme events. Sustainability, 4(12), 3248-3259.

[15] Stumpp, E. M. (2013). New in town? On resilience and “Resilient Cities”. Cities, 32, 164-166.

[16] Suárez, M., Gómez-Baggethun, E., Benayas, J., & Tilbury, D. (2016). Towards an urban resilience Index: a case study in 50 Spanish cities. Sustainability, 8(8), 774.

[17] Southwick, S. M., Bonanno, G. A., Masten, A. S., Panter-Brick, C., & Yehuda, R. (2014). Resilience definitions, theory, and challenges: Interdisciplinary perspectives. European journal of psychotraumatology, 5(1), 25338.

[18] Mandin, P. (2007). COMMENTARY ETHICS AND REFLECTING PROCESSES. Journal of Social Work Practice, 21(2), 235-238

[19] Manyena, B., O'Brien, G., O'Keefe, P., & Rose, J. (2011). Disaster resilience: a bounce back or bounce forward ability?. Local Environment: The International Journal of Justice and Sustainability, 16(5), 417-424.

[20] Matyas, D., & Pelling, M. (2015). Positioning resilience for 2015: the role of resistance, incremental adjustment and transformation in disaster risk management policy. Disasters, 39(s1), s1-s18.

[21] Manyena, S. B. (2014). Disaster resilience: A question of ‘multiple faces’ and ‘multiple spaces’?. International Journal of Disaster Risk Reduction, 8, 1-9.

[22] Warner, R. (2013). Resilience or relief: Canada's response to global disasters. Canadian Foreign Policy Journal, 19(2), 223-235.

[23] Busapathumrong, P. (2013). Disaster management: Vulnerability and resilience in disaster recovery in Thailand. Journal of social work in disability & rehabilitation, 12(1-2), 67-83.

]24[ قرایی، فریبا؛ مثنوی، محمدرضا؛ حاجی‌بنده، مونا (1396). بسط شاخص‌های کلیدی سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی شهری؛ مرور فشرده ادبیات نظری، باغ نظر، سال 14، شماره 57.

[25] Cutter, S. L., Ash, K. D., & Emrich, C. T. (2014). The geographies of community disaster resilience. Global environmental change, 29, 65-77.

[26] Yoon, D. K. (2012). Assessment of social vulnerability to natural disasters: a comparative study. Natural Hazards, 63(2), 823-843.

]27[ رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ شایان، سیاوش( 1389). تبیین مفهومی تاب‌آوری، برنامه‌ریزی و (CBDM) شاخص‌سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، مدرس علوم انسانی، 15(4)، صص 41-19.

[28] Beatley, T. & Newman P. (2013). Biophilic cites are sustainable, resilient cites, International Journal of Sustainability 5(8), 3328-3345.

[29] رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ صادقلو، طاهره (1396)، تاب‌آوری اجتماعات محلی در برابر مخاطرات محیطی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.

[30] WINDLE, G. (2011). What is resilience? A review and conceptanalysis. Reviews in Clinical Gerontology, 21, 152-169.

[31] Mcntire, D. A (2014). Disaster response and recovery: strategies and tactcs for resilience, Publishers of John Wiley & Sons, 2nd edition.

[32] Martinelli Davide, Cimellaro Gian Paolo, Terzic Vesna, Mahin Stephen (2014). Analysis of economic resiliency of communities affected by natural disasters: The bay area case study. 4th International Conference on Building Resilience, Building Resilience: 8-10. Salford Quays, United Kingdom, Economics and Finance ,18 ,959 .

[33] matyas, D., Pelling, M. (2015). Positoning resilience for: the role of resistance, incremental adjustment andtransformaton in disaster risk management policy. Disasters,39, 1-18.

[34] Brown K. (2014). Global environmental change IA social turn for resilience? Progress in Human Geography, 38, 107-117.

مدیریت بحران

ارزیابی میزان تاب آوری شهر نورآباد ممسنی در برابر سوانح طبیعی )زلزله 1(

مراجع

مراجع

دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19
فروردین 1400
صفحه 57-71

ارزیابی میزان تاب آوری شهر نورآباد ممسنی در برابر سوانح طبیعی )زلزله 1(

مراجع

مراجع

دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19فروردین 1400صفحه 57-71

دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19
فروردین 1400
صفحه 57-71