نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، عضو هیئت علمی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد.
2 دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
3 دانشجوی دکتری و برنام هریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور.
چکیده
خطر زلزله همواره جوامع بشری را تحت الشعاع خود قرار می دهد و خسارات جبران ناپذیری به این جوامع وارد می آورد؛ بنابراین، آمادگی مقابله با این بحران از طریق شناسایی نقاط آسیب پذیر و برطرف کردن آنها در جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله مؤثر است. بسیاری از شهرهای ایران بر روی پهنه های با خطر نسبی متوسط و زیاد زلزله واقع شده اند. شهر گرگان با جمعیتی حدود 330هزار نفر و وسعتی معادل 3600 هکتار در سال1390جزء شهرهای واقع بر روی پهنه های زلزله خیز با خطر نسبی زیاد است. وضعیت نامناسب استقرار تأسیسات زیربنایی شهر نقش اساسی در افزایش میزان آسیبهای وارده به شهر در برابر زلزله دارند. در این مقاله، با استفاده از محاسبه، ترکیب و تحلیل شاخص هایی همچون دسترسی به مراکز درمانی، فاصله از ایستگاههای آتشنشانی، دسترسی به فضاهای اسکان موقت و فاصله از پمپ بنزین و ایستگاههای تقلیل فشار گاز، میزان آسیب پذیری شهر گرگان از طریق مدل منطق فازی و با استفاده از نرم افزار Arc Gisدر مواجهه با زلزله بررسی شد. با بررسی نقشه ی نهایی آسیب پذیری شهر گرگان، نتیجه می گیریم پراکنش تأسیسات شهری در شهر گرگان به خوبی انجام نگرفته و بر حسب فاصله از تأسیسات شهری، ساختمانهای موجود در جنوب و شرق شهر شامل محله های واقع در محور ناهارخوران و بلوار کاشانی در مقایسه با بقیه ی محدوده ی مورد مطالعه آسیب پذیری بیشتری دارند که با استقرار تجهیزات و امکانات شهری در این مناطق از میزان آسیب پذیری شهر در بحران زلزله کاسته خواهد شد. پراکنش مناسب تأسیسات شهری در محدوده ی مرکزی شهر شامل محله های واقع در محورهای گلشهر، کمربندی و امام رضا نیز باعث شده این مناطق در صورت وقوع زلزله دچار آسیب پذیری کمتری شوند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Estimating Gorgan’s vulnerability to earthquakes with emphasis on the distance from infrastructure using fuzzy logic
نویسندگان [English]
- Amir Ahmad Aminian 1
- Ghadir Siami 1
- Kazem Taghinejad 2
- Ebrahim Zahedi Kalaki 3
1 Assist. Prof., Department of Urban Design, Imam Reza International University, Mashhad, Iran.
2 Phd Student of Urban Desing, Islamic Azad University- Borujerd Branch, Bborujerd, Iran
3 Phd Student of Geography and Urban Planning, Islamic Azad University -Noor Branch, Noor,Iran.
چکیده [English]
Earthquakes have always affected human communities, leaving irreparable damage. Therefore, getting prepared to deal with such crisis through identifying vulnerable spots and eliminating them are effective strategies in reducing the damage caused by an earthquake. Many Iranian cities are located in the areas with medium or high relative risk of earthquake. The city of Gorgan with a population, over 330,000 and an area of 3600 hectares in 2012 one of the cities located on earthquake-prone zones with high relative risk of earthquake. Poor positioning of infrastructure plays major role in increasing the vulnerability of the cities during an earthquake. In this paper, the extent of vulnerability in Gorgan was considered through calculating, combining and analyzing factors such as access to medical centers, the distance from fire stations, access to temporary accommodation spaces and the distance from gas stations and gas pressure reduction sites using fuzzy logic model and Arc GIS software. Based on the final map, the distribution of infrastructures in Gorgan has not been accomplished well. The buildings in the western and southern parts of the city, including neighborhoods in the path of nahaarkhoran and Kashani Boulevard are more vulnerable compared to the other parts regarding the distance from infrastructures. This can be met by positioning urban facilities and urban equipment in the mentioned areas. Proper distribution of urban infrastructures in metropolitan areas of cities, including neighborhoods in the path Golshahr, belt road and Imam Reza road protects these areas from earthquakes so that they will suffer less destruction in the event of an earthquake.
کلیدواژه‌ها [English]
- Vulnerability
- Earthquakes
- Infrastructure
- Fuzzy logic
- Gorgan
)