TY - JOUR ID - 241868 TI - ارائه الگوی شبکه ایمن معابر بر اساس اصول پدافند غیرعامل، در راستای ارتقای تا ب آوری شهر در برابر بحران های انسان ساخت مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران JO - مدیریت بحران JA - CM LA - fa SN - 2345-3915 AU - مهرنژاد, پیمان AU - خورسندی, محمد AD - پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز AD - کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین‌المللی امام‌ خمینی قزوین Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - ویژه نامه پدافند غیرعامل SP - 35 EP - 46 KW - پدافند غیرعامل KW - تاب آوری شهر KW - ارائه الگو KW - شبکه ایمن معابر KW - منطقه 12 تهران DO - N2 - یکی از مهمترین مسائل شهرهای کشور پدافند غیرعامل و تاب‌آوری شهرها در مقابل بحران‌های انسان‌ساخت نظیر جنگ و آشوب است. شبکه معابر به‌عنوان شریان‌های حیاتی شهر نقش پررنگی در کاهش آسیب‌پذیری و تسهیل اقدامات حین و پس از بحران ناشی از اقدامات عناصر بیگانه در شهر نظیر دسترسی مناسب به بافت‌های مسکونی، تخلیه اضطراری محلات، دسترسی به مراکز امدادی و حیاتی مدیریت بحران و همچنین دسترسی به مراکز نظامی و انتظامی ایفا می‌کند. از این‌رو طراحی شبکه ایمن شهری شامل مجموعه‌ای از معابر به‌هم‌پیوسته که از میزان آسیب‌پذیری پایین برخوردار باشند و در عین حال ارتباط بین بلوک‌های مسکونی، مراکز نظامی و امداد و نجات و مبادی ورودی و خروجی مناطق شهری را به بهترین شکل و بدون وقفه ایجاد کنند، ضروری به نظر می‌رسد. شبکه معابر ‌یادشده توان پاسخگویی خود را پس از بحران به خوبی حفظ خواهد کرد و انجام اقدامات نظامی و امدادی مقتضی به واسطه آن مختل نخواهد شد که در نتیجه میزان آمادگی شهر در برابر حملات و آشو‌ب‌ها افزایش خواهد یافت. این پژوهش با هدف تعریف شبکه ایمن معابر شهری، توصیف ویژگی‌ها و روش طراحی آن در بافت‌های شهری و همچنین عملیاتی کردن آن در منطقه 12 شهر تهران به‌عنوان نمونه انجام شد. برای طراحی شبکه ایمن منطقه 12 ابتدا معابر وضع موجود بر اساس 9 شاخص شامل دسترسی به مراکز نظامی و انتظامی، محصوریت، دسترسی به مراکز امدادی، دسترسی به فضاهای سبز و باز، عرض معابر، وضعیت ترافیکی معابر، ارتفاع طبقاتی ابنیه جداره معابر، کیفیت ابنیه جداره و نوع کاربری‌های جداره با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP)  و تکنیک‌های نرم‌افزار GIS از منظر آسیب‌پذیری در برابر بحران تحلیل شدند. در مرحله بعد معابر با آسیب‌پذیری پایین و دسترسی مناسب به مراکز حیاتی مدیریت بحران به‌عنوان شاکله اصلی شبکه ایمن انتخاب شدند و با اتخاذ برخی اقدامات ساختار شبکه‌ای و به‌هم‌پیوسته آن هم مهیا شد. در پایان با هدف حفظ ایمنی و تاب‌آوری این شبکه در بلندمدت برخی ضوابط تدوین شد که صرفاً در معابر شبکه ایمن لازم‌الاجرا هستند.   UR - https://www.joem.ir/article_241868.html L1 - https://www.joem.ir/article_241868_68f16e0f71cbe7ca6ecd18e3c1d14680.pdf ER -