مدیریت بحران

تأثیر سرمایه اجتماعی بر تا ب آوری با تأ کید بر نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در بحرا ن ها مورد مطالعه: کارکنان جمعیت هلا ل احمر استان کرمانشاه

حامد فاضلی کبریا؛ ابوطالب شفقت؛ اکبر بهمنی؛ مینو کریمی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 73-81

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تأثیر سرمایه اجتماعی بر تاب‌آوری با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در برابر بلایای طبیعی (مورد مطالعه: کارکنان جمعیت سازمان هلال‌احمر شهر کرمانشاه) شکل گرفت. جامعه آماری پژوهش ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف تأثیر سرمایه اجتماعی بر تاب‌آوری با نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در برابر بلایای طبیعی (مورد مطالعه: کارکنان جمعیت سازمان هلال‌احمر شهر کرمانشاه) شکل گرفت. جامعه آماری پژوهش ‌شامل 108 نفر از کارکنان سازمان هلال‌احمر شهر کرمانشاه است که به روش نمونه‌گیری از طریق سرشماری تمام افراد شاغل را به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به منظور جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از پرسش‌نامه استاندارد رفتارشهروندی سازمانی توسط پودساکف و مکنزی (1993) پرسش‌نامه استاندارد سرمایه اجتماعی مدل ناهابیت و گوشال (1998) و پرسش‌نامه تاب‌آوری کونور و دیویدسن (2003) استفاده شده است. با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی پرسش‌نامه‌ها به ترتیب عبارت است از: آلفای کرونباخ رفتار شهروندی سازمانی برابر 0.77، آلفای سرمایه اجتماعی برابر 0.84 و آلفای کرونباخ تاب‌آوری برابر 0.89. روایی پرسش‌نامه‌ها هم با استفاده از روش محتوا و همچنین استاندارد بودن پرسش‌نامه‌ها از روش تحلیل عامل تاییدی و اکتشافی تایید شد. برای تحلیل داده‌ها از روش آمار استنباطیSpss21 و به منظور بررسی رابطه بین مؤلفه‌های از آزمون پیرسون و برای تایید یا رد فرضیات پژوهش از روش رگرسیون چندمتغیره و آزمون تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج پژوهش ارتباط معناداری بین سرمایه اجتماعی و تاب‌آوری و رفتارشهروندی سازمانی نشان داد. بدین معنی که فرضیه‌های تحقیق مورد تایید واقع شده‌اند، اما رفتار شهروندی سازمانی به عنوان نقش میانجی مورد تایید واقع نشد.

شاخص های سنجش تاب آوری سازمانی خبرگزار ی های ایران در بلایای طبیعی

سعید قنبری؛ سیاوش صلواتیان؛ علی‌اصغر کیا

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1399، ، صفحه 101-114

چکیده

تا ب آوری سازمانی و سنجش آن امروزه یک راهبرد سازمانی تلقی می شود، اما خبرگزاری های کشور ما علی رغم وجود مخاطرات گسترده یطبیعی در اطراف خود نگاهی به این مقوله ی راهبردی ندارند، چرا که اصولاً شاخص های قابل ... بیشتر تا ب آوری سازمانی و سنجش آن امروزه یک راهبرد سازمانی تلقی می شود، اما خبرگزاری های کشور ما علی رغم وجود مخاطرات گسترده یطبیعی در اطراف خود نگاهی به این مقوله ی راهبردی ندارند، چرا که اصولاً شاخص های قابل اندازه گیری و برنامه ریزی برای تاب آوری آن هابا توجه به تفاوت هایشان با سازمان های تجاری ارائه نشده است. از این رو این مقاله با هدف ارائه ی شاخص های سنجش تاب آوری سازمانیخبرگزاری های ایران در بلایای طبیعی و تعیین میزان اهمیت هر یک از این شاخص ها با استفاده از روش دلفی انجام شد و دور اول دلفی به منظوراستخراج شاخص های ممکن با پانزده تن از کارشناسان مرتبط با موضوع مصاحبه ی عمیق صورت گرفت. استخراج 71 زیرشاخص، 14 شاخص و5 بعد نتیجه ی تجزیه و تحلیل دور اول دلفی بر اساس دو مرحله کد گذاری باز و محوری بود و بر همین مبنا زیرشاخص های استخراج شده ملاکتهیه ی پرسش نامه هایی برای دورهای دوم و سوم و بررسی اجماع بین کارشناسان در مورد «ضرورت وجود هر زیرشاخص » و «میزان اهمیت هر یکاز آنها » بر اساس معیار مد و میانگین شد. نتیجه نشان داد که بر روی 70 زیرشاخص در قالب 14 شاخص و 5 بعد «تاب آوری ارتباطی « ،» تاب آوریاطلاعاتی « ،» تاب آوری سازه ای « ،» تاب آوری فردی » و «سازمانی- فنی » برای سنجش تاب آوری سازمانی خبرگزاری های کشور در بلایای طبیعیاجماع وجود دارد. این 70 زیرشاخص با نگاهی همه جانبه به ابعاد سازمانی خبرگزاری های کشور به گونه ای مطرح شده اند که می توانند تاب آوریآینده نگرانه، تاب آوری همزمان و تاب آوری گذشته نگر را برای خبرگزاری ها در بلایای طبیعی رقم بزنند.

چارچوبی برای بهینه سازی تدارکات امدادرسانی و تخلیه ی مجروحان مطالعه ی موردی: نقش نیروهای مسلح

مهرداد نیازی شش نرمی؛ رسول کریمی طاهر؛ مسعود ربانی

دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 57-72

چکیده

هرساله در سراسر جهان حدود 70 هزار نفر از مردم کشته می شوند و نزدیک به 200 میلیون نفر تحت تأثیر بلایای طبیعی و انسانی قرار می گیرند. ازاین رو،مدیریت بحران و به طور ویژه مدیریت کارا و مؤثر فعالیت های لجستیک ... بیشتر هرساله در سراسر جهان حدود 70 هزار نفر از مردم کشته می شوند و نزدیک به 200 میلیون نفر تحت تأثیر بلایای طبیعی و انسانی قرار می گیرند. ازاین رو،مدیریت بحران و به طور ویژه مدیریت کارا و مؤثر فعالیت های لجستیک امدادرسانی و تخلیه ی مجروحان از مناطق آسیب دیده ضروری است. از مهم ترینفعالیت ها در هنگام وقوع یک بحران، فعالیت های لجستیک اقلام امدادی و رساندن این اقلام به آسیب دیدگان و انتقال افراد آسیب دیده به مراکز درمانیاست. نیروهای نظامی به علت توانمندی های بالقوه و ذاتی به منزله ی یک نیروی کمک کننده ی عملیاتی نقش کلیدی در پاسخ گویی به بحران ها دارند.در سال های اخیر نقش نیروهای مسلح در واکنش به بلایای طبیعی افزایش یافته است، که دلایل این امر افزایش مقیاس و بروز بلایای طبیعی، افزایشتمایل واکنش های بشردوستانه به سمت نظامی شدن و افزایش علاقه ی نیروهای مسلح در واکنش به بحرا نها است. در این مقاله رویکردی دومرحله ایبرای بهینه سازی انتقال کالاهای امدادی به مناطق آسیب دیده و تخلیه ی افراد آسیب دیده ارائه می کنیم که نقش نیروهای مسلح را در نظر می گیریم. ابتدایک مدل عدد ریاضی برای تعیین مقدار کالا و افراد منتق لشده توسعه داده می شود که وسایل نقلیه را به جای متغیر صفر و یک به صورت عدد صحیح درنظر می گیرد. پس از آن با استفاده از یک سیستم معادلات خطی دستورالعمل های دقیق برای وسایل نقلیه تعیین می شود. در مدل ارائه شده، شدت آسیبقربانیان و احتمال زنده ماندن آن ها در نظر گرفته شده است. همچنین در مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط ارائه شده، مکان مراکز امدادی موقتو مراکز توزیع محلی در نزدیکی مناطق آسیب دیده مشخص می شود. امکانات در دسترس نیروهای مسلح ازجمله کارکنان و وسایل نقلیه که می تواند درامدادرسانی بهینه مؤثر باشد، در نظر گرفته شده است. تابع هدف در نظر گرفت هشده، سعی در به حداکثر رساندن تعداد بازماندگان دارد. رویکرد ارائه شده رابر زلزله ی آذربایجان شرقی در سال 1391 اعمال می کنیم، اما قابلیت پیاده سازی برای هر شرایط مشابه دیگری را دارا است.

شناسایی کارکردهای رسانه ‏های جمعی در مدیریت بحران‌ بلایای طبیعی بر اساس فرایند تحلیل شبکه‏ ای

احتشام رشیدی؛ مهدی نوری؛ محمد علی نکوئی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 15-24

چکیده

بلایای طبیعی جزء جدانشدنی زندگی بشر است و در طول تاریخ تلاش‏های فراوانی برای مقابله با این حوادث به عمل آمده است. قابلیت‏های گسترده‏ی رسانه‏ها در جذب مخاطب انبوه و شکل‏دهی به افکار عمومی، آن‏ها ... بیشتر بلایای طبیعی جزء جدانشدنی زندگی بشر است و در طول تاریخ تلاش‏های فراوانی برای مقابله با این حوادث به عمل آمده است. قابلیت‏های گسترده‏ی رسانه‏ها در جذب مخاطب انبوه و شکل‏دهی به افکار عمومی، آن‏ها را به ابزاری توانمند در مدیریت بحران‏ تبدیل کرده است. بر این اساس هدف این پژوهش شناسایی کارکرد رسانه‏های جمعی در کاهش نیازهای جامعه در مراحل سه‏گانه‏ی بحران‏های طبیعی است. تحقیق حاضر نوعی آینده‏پژوهی است که در آن تلاش‏ شده است نیاز مخاطبان و کارکردهای رسانه در شرایط بحرانی پیش‏بینی و شناسایی گردد تا بر اساس آن سیاست‏گذاران رسانه‏ای برنامه‏ریزی‏های لازم را صورت دهند؛ بنابراین از دو روش دلفی و رویکرد تأثیرات متقابل بهره‏گیری شده است. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهد که نیازهای مخاطبان در مرحله‏ی پیش از بحران شامل نیاز به آمادگی، آگاهی و اطمینان است. مرحله‏ی حین بحران شامل نیاز به اطلاعات، امنیت و همبستگی و مرحله‏ی پس از بحران شامل نیاز به پیگیری، امید و یادگیری است. کارکرد رسانه‏ها متناظر با هر یک از نیازها عبارتند از مرحله‏ی پیش از بحران شامل آموزش مصون‏ساز، آگاه‏سازی و دیده‏بانی؛ مرحله‏ی حین بحران شامل خبررسانی، دروازه‏بانی و همراه‏سازی و مرحله‏ی پس از بحران شامل پاسخ‏طلبی، تحلیل‏گری و آرامش‏بخشی. برای تعیین مهم‏ترین کارکردها و اولویت‏گذاری در برنامه‏های عملی رسانه‏های جمعی، به‌منظور مدیریت بحران بلایای طبیعی، از روش تحلیل شبکه‏ای استفاده‏ شده است. بر اساس این تحلیل سه کارکرد آگاهی‏بخشی، خبررسانی و تحلیل‏گری از اهمیت بیشتری نسبت به سایر کارکردها برخوردارند.

نقش مدیریت محلی در ارتقای تاب آوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب

سیدعلی بدری؛ مهدی رمضان زاده لسبوئی؛ علی عسگری؛ مجتبی قدیری معصوم؛ محمد سلمانی

دوره 2، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 39-50

چکیده

هدف از این تحقیق، بررسی نقش مدیریت محلی در مورد اصول مدیریت بلایای طبیعی برای ارتقای تاب‌آوری مکانی است. منطقه‌ی مورد مطالعه نواحی روستایی مستقر در حوزه‌ی چشمه کیله‌ی شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت ... بیشتر هدف از این تحقیق، بررسی نقش مدیریت محلی در مورد اصول مدیریت بلایای طبیعی برای ارتقای تاب‌آوری مکانی است. منطقه‌ی مورد مطالعه نواحی روستایی مستقر در حوزه‌ی چشمه کیله‌ی شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت را شامل می‌شود که هر دو منطقه جزو مناطق نمونه‌ی گردشگری کشور هستند، به‌طوری که سرمایه‌گذاری‌های زیادی در این دو منطقه با هدف توسعه‌ی فعالیت‌های گردشگری صورت گرفته است. از طرف دیگر این دو منطقه با توجه به موقعیت قرارگیری‌، هم در گذشته و هم در سال‌های اخیر، بارها مورد تهدید سیلاب قرار گرفته‌اند؛ به‌طوری که خسارت ناشی از سیلاب در سال 1390 در دو منطقه بیش از 500 میلیارد ریال برآورد شده ‌است. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن، کاربردی است. بر این اساس، اصول ده‌گانه‌ی مدیریت تاب‌آوری از دیدگاه مدیران محلی مورد ارزیابی قرار گرفته است. حجم نمونه‌ی تحقیق شامل شوراهای اسلامی، دهیار و برخی از مدیران سطوح بالاتر مانند اعضای شورای بخش و بخشدار و مسئولین بخشداری است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق پرسشنامه‌ی تدوین شده بر مبنای نظریات تاب‌آوری و الگوها و مطالعات جهانی مرتبط با موضوع و نیز موقعیت جغرافیایی و شرایط اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و نهادی محدوده‌ی مورد مطالعه، در قالب اصول ده‌گانه‌ی تاب‌آوری مکانی گردآوری شد و بعد از کد‌گذاری مورد پردازش قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می‌دهد که وضعیت جامعه‌ی مورد مطالعه، در 3 اصل «سازماندهی و هماهنگی»، «مدیریت و محافظت از زیربناها» و «قوانین ساخت و ساز و کاربری زمین» مناسب و در 7 اصل باقی‌مانده نامطلوب است. بر این مبنا لازم است در برنامه‌ریزی‌ها به بهبود آن‌ها توجه و تأکید شود.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 11 (1401)

دوره 10 (1400)

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

دوره 5 (1395)

دوره 4 (1394)

دوره 3 (1393)

دوره 2 (1392)

دوره 1 (1391)

کلیدواژه‌ها = بلایای طبیعی

تأثیر سرمایه اجتماعی بر تا ب آوری با تأ کید بر نقش میانجی رفتار شهروندی سازمانی در بحرا ن ها مورد مطالعه: کارکنان جمعیت هلا ل احمر استان کرمانشاه

چکیده

شاخص های سنجش تاب آوری سازمانی خبرگزار ی های ایران در بلایای طبیعی

چکیده

چارچوبی برای بهینه سازی تدارکات امدادرسانی و تخلیه ی مجروحان مطالعه ی موردی: نقش نیروهای مسلح

چکیده

شناسایی کارکردهای رسانه ‏های جمعی در مدیریت بحران‌ بلایای طبیعی بر اساس فرایند تحلیل شبکه‏ ای

چکیده

نقش مدیریت محلی در ارتقای تاب آوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب

چکیده