مدیریت بحران

راهبردهایی به منظور کاهش آسیب پذیری بافت های تاریخی در برابر زلزله مطالعه ی موردی: بافت تاریخی شهر یزد

محمد امجد؛ ایرج[ سلطانی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 17-32

چکیده

این پژوهش با تدوین معیارها و شاخص های مؤثر در آسیب پذیری و مشخص نمودن نقاط آسیب پذیر در سطح بافت به دنبال تدوین راهبردهاییبرای پیشگیری و کاهش میزان خطرات احتمالی زلزله در بافت تاریخی شهر یزد است. شهر یزد ... بیشتر این پژوهش با تدوین معیارها و شاخص های مؤثر در آسیب پذیری و مشخص نمودن نقاط آسیب پذیر در سطح بافت به دنبال تدوین راهبردهاییبرای پیشگیری و کاهش میزان خطرات احتمالی زلزله در بافت تاریخی شهر یزد است. شهر یزد یکی از شهرهای کشور است که دارای بافت فرسوده وتاریخی ارزشمندی است و همواره در معرض بحران های طبیعی و انسانی قرار دارد. از مشخصه های اصلی این بافت اصولاً ناپایداری بناها و مجموعه ای از نارسایی های کالبدی، دسترسی، زیست محیطی، اقتصادی و مدیریتی است که نیازمند برنامه ریزی به منظور کاهش آسیب پذیری در برابر بحران زلزله است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و مدل تحلیل شبکه و روش swot استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل تحلیل شبکه نشان می دهد، شاخص های کالبدی شامل عرض کم معابر، قدمت ابنیه، وجود مخروبه ها،کیفیت ابنیه، تراکم ساختمانی، مساحت قطعات تفکیکی، نوع مصالح، تعداد طبقات با مقدار 22 / 0 بیشترین نقش را در آسیب پذیری بافت در هنگاموقوع زلزله دارد. برابر بررسی های صورت گرفته ضعف ها و تهدیدات با ضرایب 41 / 9 و 36 / 8 بیشترین مقدار و نقاط قوت و فرصت ها با ضرایب 13 / 7 و 6/54 کمترین مقدار را در آسیب پذیری بافت تاریخی شهر یزد به خود اختصاص داده اند. بر اساس این اطلاعات وضعیت بافت تاریخی شهر یزد با نقاط ضعف بیشماری روبه رو است (یعنی 9/ 45 درصد). این بدان معنا است که با روند برنامه ریزی های فعلی، تأکید بیشتر باید بر روی مقاوم سازی ابنیه ی موجود، ایجاد دسترسی های مناسب برای خدمات رسانی به موقع در شرایط بحرانی، اختصاص قسمت هایی از بافت تاریخی به فضاهای باز برای اسکان و تخلیه ی اضطراری در شرایط بحرانی صورت گیرد.

سنجش الگوی فضایی ادراک خطر به تفکیک محله‏ ها در شهر یزد

مجتبی رفیعیان؛ عاطفه پارسائیان

دوره 4، شماره 2 ، بهمن 1394، ، صفحه 37-46

چکیده

طى ربع قرن گذشته، میلیون‏ها نفر از مردم جهان به‏ شدت تحت تأثیر انواع مخاطرات قرار گرفته ‏اند. امروزه مباحث مربوط به مشارکت شهروندان در کاهش آسیب‏ پذیری در برابر مخاطرات و تشکیل جوامعی تاب‏ آور ... بیشتر طى ربع قرن گذشته، میلیون‏ها نفر از مردم جهان به‏ شدت تحت تأثیر انواع مخاطرات قرار گرفته ‏اند. امروزه مباحث مربوط به مشارکت شهروندان در کاهش آسیب‏ پذیری در برابر مخاطرات و تشکیل جوامعی تاب‏ آور توجه ویژه‏ای را به خود جلب کرده‏ اند. مدل مدیریت خطر بحران اجتماع محور (CBDRM) یک رویکرد مدیریتی پایین به بالاست که بر نقش کلیدی جوامع محلی و مشارکت آنان در فرآیند مدیریت خطرها تأکید دارد. در این میان، آنچه موجب مشارکت جوامع در اتخاذ تصمیماتی برای پیشگیری از خطرها و آمادگی در برابر آن‏ها می‏ شود، میزان و نحوه‏ ی ادراک خطرهای آن‏هاست. پژوهش حاضر به دنبال سنجش میزان ادراک خطر حوادث ناشی از بارندگی‏ های شدید شهری کویری چون یزد توسط اجتماعات مختلف شهری آن است تا بررسی کند سطوح مختلف ادراک خطر چه تأثیری در رفتارهای آن‏ها دارد؛ یا به عبارتی تصمیمات اجتماعات مختلف شهری با سطح درک متفاوت برای مشارکت در پیشگیری و آمادگی در برابر حوادث ناشی از بارندگی شدید چگونه است. برای این منظور، از پرسشنامه برای جمع ‏آوری داده‏ ها و از نرم‏ افزار SPSS و روش‏های آزمون T تک‏ نمونه ‏ای و تحلیل واریانس یک ‏طرفه در این نرم ‏افزار برای تحلیل داده ‏ها استفاده شده است. نتایج نشان داد که نه تنها بین محله‏ های مختلف شهری یزد در ادراک خطر تفاوت معناداری وجود دارد، بلکه تفاوت در درک ماهیت خطرها و عوامل مؤثر در آن نیز در رفتارهای ساکنان در تصمیم ‏گیری برای پیشگیری از خطر و آمادگی در برابر آن نیز بسیار مؤثر است.

برنامه ریزی راهبردی مدیریت بحران در بافت تاریخی شهر یزد با استفاده از مدل SWOT

محمدرضا رضایی؛ سید مصطفی حسینی؛ هادی حکیمی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 35-44

چکیده

بافت‌های تاریخی جزئی از سرمایه‌های فرهنگی ایران هستند و حکم اندوخته‌هایی متراکم را دارند. این بافت‌ها همراه با گنجینه‌هایی از خاطرات اجتماعی، شیوه‌های اندیشیدن و زیستن گذشتگان، در گذر ... بیشتر بافت‌های تاریخی جزئی از سرمایه‌های فرهنگی ایران هستند و حکم اندوخته‌هایی متراکم را دارند. این بافت‌ها همراه با گنجینه‌هایی از خاطرات اجتماعی، شیوه‌های اندیشیدن و زیستن گذشتگان، در گذر زمان در برابر وقوع حوادث و بحران‌ها به‌ویژه بحران‌ها و بلایای طبیعی مانند زلزله بسیار ناپایدار و آسیب‌پذیر گشته‌اند. از این رو توجه به مسئله‌ی مدیریت بحران و شناخت و آگاهی از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید مدیریت بحران در این بافت‌ها دارای ضرورتی ویژه است. در این پژوهش با استفاده از مدلSWOT به بررسی و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پیش‌روی مدیریت بحران در بافت تاریخی شهر یزد پرداخته شده، و راهبردهایی جهت مدیریت بهینه و سریع بحران در این بافت، ارائه گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که توجه به مسئله‌ی مدیریت بحران در بافت تاریخی شهر یزد به‌واسطه‌ی فراوانی ابنیه و آثار ارزشمند و بی‌نظیر فرهنگی، مذهبی و باستانی همچون زندان اسکندر، مسجد جامع و غیره باید همواره به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مسائل آن مطرح باشد. به‌طوری که کم‌توجهی و بی‌توجهی به آن می‌تواند ضمن ایجاد خسارات به آثار و ابنیه‌ی تاریخی صدمات و آسیب‌های جسمی و جانی فراوانی را در هنگام وقوع بحران‌هایی همچون زلزله به ساکنین بافت وارد سازد

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 11 (1401)

دوره 10 (1400)

دوره 9 (1399)

دوره 8 (1398)

دوره 7 (1397)

دوره 6 (1396)

دوره 5 (1395)

دوره 4 (1394)

دوره 3 (1393)

دوره 2 (1392)

دوره 1 (1391)

کلیدواژه‌ها = شهر یزد

راهبردهایی به منظور کاهش آسیب پذیری بافت های تاریخی در برابر زلزله مطالعه ی موردی: بافت تاریخی شهر یزد

چکیده

سنجش الگوی فضایی ادراک خطر به تفکیک محله‏ ها در شهر یزد

چکیده

برنامه ریزی راهبردی مدیریت بحران در بافت تاریخی شهر یزد با استفاده از مدل SWOT

چکیده